دیابت یک بیماری مزمن است که به یک درمان طولانی مدت نیز احتیاج دارد. درمان دیابت به شدت بیماری و وضعیت فرد(سن، بارداری، بیماری های زمینه ایی) بستگی دارد. در بین تمامی درمانهای این بیماری( دیابت) تغذیه جزء جدایی ناپذیر درمان است.
درمان دیابت در اکثر موارد جنبه کنترلی دارد و در اکثر موارد درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. اما در برخی موارد مانند قند خون بارداری پس از اتمام بارداری بیماری معمولا برطرف میشود. در بیماران دیابتی نوع یک تنها راه درمان قطعی ، پیوند پانکراس است.
در ادامه به برسی کامل تمامی روش های موجود برای درمان دیابت شامل، تغذیه، دارو، پیوند پانکراس و .. میپردازیم.
در صورت تمایل میتوانید برای آشنایی با بیماری دیابت روی آن کلیک کنید.
درمان دیابت با تغذیه
موثر ترین راه درمانی برای بیماری قند داشتن یک رژیم غذایی مناسب است. از آنجا که این رژیم غذایی یک رژیم بلند مدت است و میتواند خسته کننده باشد لذا داشتن تنوع غذایی در این بیماران میتواند بسیار موثر باشد. شناخت کامل باید ها و نباید های رژیم غذایی در درمان دیابت بسیار موثر است. در ادامه به برسی کامل رژیم غذایی برای کنترل این بیماری میپردازیم.
- افزایش مصرف فیبر:
نقش اصلی فیبر در رژیم غذایی ، سهولت در حرکت عبور مواد غذایی در روده ها است. فیبر ها همچنین از طریق پرکردن روده ها و اشغال سطح جذب در روده ها میتواند سرعت جذب و مقدار جذب مواد غذایی از جمله قند را کاهش دهد. مصرف فیبر با غذا میتواند کل مقدار قابل جذب کربوهیدرات ها را کاهش دهد. فیبر همچنین سرعت جذب کربوهیدرات ها( قند) را نیز کاهش میدهد و میتواند از افزایش قند خون بعد از غذا جلوگیری کرد. فیبر در سبزیجات به میزان فراوان یافت میشود ولی در حبوبات نیز به میزان فراوان یافت میشود. - مصرف مواد غذایی حاوی کروم:
کروم یک میکرو مینرال است(مواد معدنی) که میتواند سبب حساس تر شدن گیرنده های انسولین روی سطح سلول ها شود. افزایش مصرف این ماده غذایی در کنترل و درمان دیابت میتواند موثر باشد. کروم در پیاز، گوجه، لوبیا سبز گوشت گوساله و… به وفور یافت میشود. پختن و سرخ کردن باعث از بین رفتن این ماده غذایی نمیشود. - کاهش مصرف قند های ساده:
اهمیت محدود کردن قند های ساده بر کسی پوشیده نیست. مواد غذایی مانند شکر، قند، شیرینی، خرما، عسل و حتی آب لیمو و … داری گلوکز فراوان میباشند. - افزایش مصرف مایعات:
افزایش مصرف آب نمیتواند باعث درمان دیابت شود ولی از عوارض این بیماری میکاهد. - کاهش حجم وعده های غذایی:
در بیماران دیابتی بهتر است مقدار مجاز مواد غذایی در بیشتر از سه وعده تقسیم شود. کاهش حجم غذای در هر وعده میتواند مانع افزایش ناگهانی قند خون شود و یکی از اصول تغذیه دیابتی است.
موارد گفته شده از مهمترین مواد غذایی برای بیماران دیابتی است. در صورت تمایل برای مطالعه بیشتر لیست غذای دیابتی ها را مشاهده کنید.
درمان دیابت با دارو
دارو های بسیار متفاوت و با مکانیسم های اثر بسیاری برای کنترل و درمان دیابت وجود دارد. این دارو ها بستگی به نوع دیابت فرد تجویز میشود. مثلا در بیماران دیابتی نوع یک فقط از انواع انسولین استفاده میشود ولی در بیماران دیابتی نوع دو از دارو و گاهی انسولین استفاده میشود. بهترین دارو در مادران باردار انسولین است زیرا باعث آسیب به جنین نمیشود. در ادامه به معرفی معروف ترین دارو های مورد استفاده برای درمان دیابت استفاده میشود ، میپردازیم.
متفورمین
یکی از پرکار برد ترین دارو ها مورد استفاده در بیماری قند است. این دارو باعث افزایش تاثیر انسولین بدن میشد و همچنین تولید گلوکز را در بدن کاهش میدهد. متفورمین به تنهایی و یا با سایر دارو ها ، در درمان دیابت نوع دو( کنترل دیابت نوع دو) به کار میرود. از عوارض این داور میتوان به کاهش وزن ، اسهال و حالت تهوع اشاره کرد. یکی از دارو هایی که به وفور با متفورمین تجویز میشود گلی بن کلامید است.
( در صورت تمایل برای مطالعه بیشتر درمورد متفورمین روی آن کلیک کنید)
گلی بن کلامید
گلی بن کلامید کی در برخی موارد گلی بن گلامید نیز تلفظ میشود دارو یی است که سبب افزایش تولید انسولین در بدن میشود. از عوارض شایع این دارو میتوان به حالت تهوع سوزش معده و افت قند خون اشاره کرد. این دارو معمولا همراه با متفورمین و برای درمان دیابت( کنترل قند خون) نوع دو استفاده میشود. مصرف همزمان گلی بن کلامید با متفورمین امکان افت قند خون را افزایش میدهد. که میتواند با علائمی نظیر بی حالی شدید، لرزش بدن، افزایش ضربان قلب و غش همراه باشد.
گلی کولازید
این دارو نیز هم خانواده گلی بن کلامید است و باعث افزایش تاثیر انسولین در بدن میشود. گلی کولازید نیز میتواند همراه با متفورمین برای درمان دیابت(کنترل قند خون) استفاده شود. از عوارض این دارو نیز میتوان به حالت تهوع، سوزش معده، اسهال و … اشاره کرد.
زیپمت
یک داروی ترکیبی است که برای درمان دیابت( کنترل دیابت نوع 2) استفاده میشود. زیپمت از ترکیب دارو سیتاگلیپتین و متفورمین به دست میاید. زیپمت یک دارو جدید میباشد. از عوارض این دارو نیز میتوان به اسهال، استفراغ ، افت قند خون و … اشاره کرد.
انسولین
انسولین یکی از ایمن ترین دارو ها برای درمان دیابت است. این دارو فقط به صورت تزریقی و معمولا به تنهایی استفاده میشود. انسولین دارای چهار نوع است(کوتاه اثر، متوسط الاثر، نسبتا بلند مدت و بلند مدت ). گاهی انسولین با سایر دارو های کنترل قند خون تزریقی نظیر پرام لینتید مصرف میشود. انسولین در مقایسه با سایر دارو های دیابت از عوارض کمتری برخوردار است و بر خلاف تصور عموم بهترین دارو برای کنترل قند خون است. همچنین این دارو بهترین گزینه برای کنترل قند خون بیماران دیابتی مبتلا به سایر بیماری های زمینه ایی مانند انواع عفونت و … میباشد. انسولین تنها خط درمان دیابت در زنان باردار است.
درمان قطعی دیابت نوع یک با پیوند پانکراس
پیوند پانکراس میتواند درمان قطعی دیابت نوع یک باشد. اما معمولا از این روش برای درمان دیابت استفاده نمیشود. پیوند عضو احتیاج به یک مراقبت مادام العمر دارد و برای جلوگیری از رد پیوند نیز احتیاج به مصرف برخی دارو ها به صورت همیشگی لازم است. عوارض دارو هایی که بعد از پیوند پانکراس باید استفاده شود معمولا از انسولین و سایر دارو های دیابتی بیشتر است. این دارو ها شامل انواع کورتون میباشند و برای جلوگیری از رد پیوند استفاده میشوند.
ناشر: سایت بیمار سلامت
گردآوری شده توسط گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو
