درمان یبوست

یبوست ممکن است در اثر عوامل مختلفی از جمله مصرف کم سبزیجات، تنبلی روده ها، و در موارد اندکی انسداد روده به وجود میاید. درمان یبوست با توجه به علت ایجاد آن کاملا متفاوت است. در درمان این مشکل از روش های دارویی ، غذایی ، ورزشی ، و حتی جراحی( در صورت انسداد روده) استفاده میشود. برخی از این روش ها چندان موثر هستند که میتوانند در کمتر از حتی 1 ساعت اجابت مزاج را تسهیل کنند. همچنین یبوست با سختی در اجابت مزاج فرق دارد و سختی در اجابت مزاج میتواند خود ناشی از بواسیر و یا … باشد.
در ادامه در سایت بیمار سلامت به درمان های دارویی و غیر دارویی یبوست مپردازیم.

درمان های خانگی

در این دسته درمان های تغذیه ای و درمان های گیاهی جای میگیرد. اما قبل از اقدام به درمان یبوست باید از عدم وجود انسداد روده اطمینان حاصل کرد. در انسداد روده یبوست به صورت ناگهانی و بدون سابقه قبلی اتفاق می افتد. معمولا با درد شکمی و احساس سفتی در شکم همراه است. در ادامه به برسی کامل تر درمان های خانگی از راه تغذیه و طب سنتی میپردازیم.

تغذیه

یکی از علت های ابتلا به یبوست داشتن تغذیه اشتباه است. مهمترین موضوعی که در درمان یبوست با تغذیه مطرح است مصرف مواد غذایی پر فیبر میباشد. که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• لوبیا:
  به طور کلی تمامی حبوبات از فیبر بالایی برخوردار هستند. لوبیا به فیبر زیاد آن معروف است. این ماده غذایی در کنترل دیابت نیز موثر است. لوبیا در افرادی که سنگ کلیه اگزالاتی دارند باید با احتیاط مصرف شود. همچنین لوبیا و سایر حبوبات میتوانند جذب مکمل های آهن و سایر داروهای حاوی مواد معنی را کاهش دهند. مصرف حبوبات از جمله مهترین گزینه های موجود برای درمان یبوست به شمار میرود.
• زرد آلو و آلو بخارا:
  این ماده غذایی نیز دارای مقدار فراوانی فیبر است و باعث تسهیل عبور مواد غذایی داخل روده ها میشود. در افراد دیابتی مصرف این مواد غذایی باید با احتیاط همراه باشد.
• سبزیجات:
  به طور کلی تمامی سبزیجات خوراکی باعث تسهیل عبور مواد غذایی از داخل دستگاه گوارش و درمان یبوست میشود. در این بین میتوان از سبزیجاتی مانند اسفناج ، کاهو و… نام برد برای اصلاح یبوست بسیار موثر هستند. لازم به ذکر است مصرف این مواد باعث تغییر رنگ مدفوع ( متمایل به سیاه ) میشود.
• مغز ها:
  مصرف گردو، تخم کدو، تخم کتان میتوانند در درمان یبوست موثر واقع شوند. این مواد غذایی همچنین منبع مفیدی از ویتامین های محلول در چربی و مواد معدنی از جمله فسفر، کلسیم و روی میباشند. به علت چربی بالا این مواد غذایی مصرف آن به بیمارانی با سطح بالا چربی خون توصیه نمیشود.
• مواد غذایی سبوس دار:
  سبوس نیز دارای فیبر فراوان است و لذا مصرف برنج سیاه ، نان های دارای سبوس و … در درمان یبوست بسیار موثر خواهند بود.
• مصرف مایعات فراوان:
  مصرف روزانه بیش از 2 لیتر آب میتواند موجب جذب آب توسط مدفوع شود و این موجب سهولت در اجابت مزاج میشود.

طب سنتی و درمان یبوست

درمان های فراوانی در طب سنتی ایرانی برای  یبوست وجود دارد. لازم به ذکر است که مواد غذایی گفته شده در قسمت بالا نیز میتوانند در درمان های سنتی نیز طبقه بندی شوند.

• عرق های گیاهی:
  عرق نعنا ، رازیانه و گزنه نیز در طب سنتی برای درمان یبوست استفاده میشوند.
• روغن زیتون و روغن کرچک:
• مصرف این مواد غذایی نیز در افرادی که چربی خون بالا دارند باید با احتیاط مصرف شود.
• خاکشیر:
• خاکشیر و تخم شربتی از طریق جذب آب میتوانند قوام مدفوع را نرم کنند و از این طریق موجب درمان یبوست شوند.
• مصرف سیر :
  سیر میتواند باعث تحریک روده ها و افزایش سرعت حرکات آن ها شود. سیر یکی از دارو های مورد استفاده در تنبلی روده ها در طب سنتی است.
• زنجبیل:
  زنجبیل نیز اثری مانند سیر دارد و میتواند باعث افزایش حرکت روده ها شود.
• رازیانه:
  دمنوش رازیانه نیز از طریق تحریک روده ها باعث درمان یبوست میشود.
• عسل:
  از عسل میتوان برای بهبود عملکرد روده ها استفاده کرد.

درمان های دارو یی

در این گروه دارو های فراوانی وجود دارند این دارو ها یا باعث افزایش سرعت حرکت روده ها میشوند و یا باعث جذب آب در مدفوع. استفاده از این دارو ها تا حدودی بستگی به علت ابتلا یبوست بستگی دارد. بسیاری از این دارو ها میتوان بدون نسخه نیز خریداری کرد در زیر به برسی پرکاربرد ترین دارو های موجود برای درمان یبوست میپردازیم:

بیزاکودیل

بیزاکودیل باعث افزایش حرکات روده میشود و در درمانی تنبلی روده بسیار به کار میرود. عوارض این دارو میتواند شامل دل پیچه ، اسهال، تهوع و استفراغ میشود. بیزاکودیل به صورت قرص و شیاف در بازار وجود دارد. و میتوان بدون نسخه نیز ان را تهیه کنید.

سیلاکس 

این دارو نیز هم باعث افزایش حرکات روده و هم جذب آب در مدفوع میشود. بدون نسخه قابل خرید است و پایه گیاهی دارد. این دارو در درمان یبوست و تنبلی روده مور استفاده است. از عوارض این دارو میتواند به کرامپ ( گرفتگی عضلانی) شکمی و تغیر رنگ ادرار به سمت قهوه ای اشاره کرد.

لاکتالوز

این دارو نیز که به صورت شربت در دارو خانه ها قابل خریداری است از نوعی قند به دست میاید. این قند در روده ها و توسط باکتری های روده تجزیه میشود و اثر خود را به صورت جذب آب در مدفوع اعمال میکند. این دارو یکی از موثرترین دارو ها در درمان یبوست است. لازم به ذکر است این دارو ممکن است چندان برای تنبلی روده ها موثر نباشد.

هیدروکسید منیزیم

این دارو نیز که به صورت شربت در دارو خانه ها به فروش میرود در واقع نوعی آنتی اسید است ولی میتواند در درمان یبوست نیز موثر باشد. این دارو نیز باعث افزایش حرکات روده میشود و لذا در درمان تنبلی روده ها نیز موثر میباشد.

سوربیتول

این دارو نیز از نظر مکانیسم اثر شبیه لاکتالوز است. این دارو در داروخانه ها به صورت پدر یافت میشود. ملینی بسیار قوی است و در برطرف نمودن یبوست بسیار موثر میباشد. این دارو ممکن است بدون نسخه به فروش نرسد. این ماده علاوه بر درمان یبوست در صنایع غذایی و در نوشیدنی های بدون قند و رژیمی نیز استفاده میشود.

علت ابتلا به یبوست

بسیاری از موارد ابتلا به یبوست به علت عدم مصرف غذا های پر فیبر و آب کافی رخ میدهد ولی در برخی موارد تنبلی روده ها باعث بروز این مشکل میشود. همچنین مصرف برخی مواد غذایی مانند موز، سنجد، گوشت فراوان و… باعث ایجاد یبوست به صورت موقت و گذرا میشود. در زیر مهمترین علت ابتلا به یبوست آورده شده است.

سبک زندگی

سبک زندگی نامناسب شامل بی تحرکی، عدم مصرف آب کافی، اعتیاد، مصرف غذا های حیوانی فراوان از جمله مهمترین علت ابتلا به یبوست میباشد. لذا در درمان یبوست اولین گام اصلاح سبک زندگی از طریق افزایش فعالیت فیزیکی و ورزش و نیز گنجاند سبزیجات و حبوبات در سبد غذایی میباشد. لازم به ذکر است که برخلاف تصور عامیانه مصرف میوه جای مصرف سبزیجات را نمیگیرد. میوه ها معمولا برای تامین نیزهای ویتامینی بدن حائز اهمیت هستند در حالی که سبزیجات برای فیر آن ها و درمان یبوست اهمیت ویژه دارند.

بیماری های زمینه ایی

برخی از بیماری ها میتوانند باعث ایجاد یبوست شوند. این بیماری ها میتوانند از طریق تنبلی و یا فلج روده ها باعث ابتلا به این بیماری شوند. از جمله مهمترین این بیماری ها میتوان به دیابت، چاقی، MS، سکته مغزی، پارکینسون اشاره کرد.
در زیر مهمترین بیماری های مرتبط با یبوست آورده شده است. درمان این موارد در بسیاری از اوقات به خودی خود باعث درمان یبوست میشود:

• کم کاری تیروئید: کم کاری تیروئید باعث کاهش فعالیت های روده میشود. شروع درمان های تیروئیدی میتواند در درمان یبوست موثر باشد.
• پرکاری غده پاراتیروئید
• در برخی موارد سندرم روده تحریک پذیر میتواند بجای اسهال علائم خود را با یبوست نشان دهد.
• نارسایی کبد
• فلج ایلئوم( میتواند در اثر برخی دارو ها ایجاد شود)
• اعتیاد
• دیابت
• سکته مغزی ، پارکینسون ، سندرم گلینباره و …

این بیماری ها از مهمترین عوامل کم کاری و یا حتی قطع حرکات روده میباشند. درمان این بیماری ها میتواند باعث درمان یبوست شود.

حرف آخر:
مهترین علت ابتلا به یبوست سبک زندگی است و مهمترین عارضه یبوست هموروئید میباشد. مصرف غذا هایی مانند حبوبات و سبزیجات و نیز مصرف آب کافی و ورزش میتوانید از یبوست و به دنبال آن هموروئید پیشگیری کنید.

 

گردآوری توسط: گروه تحقیقاتی هیرو

تمامی حقوق این مطلب مربوط به سایت بیمار سلامت میباشد