ایمی پرامین یکی از دسته TCA ( ضد افسردگی های سه حلقوی) است. این دارو را برای درمان افسردگی های همراه با افسردگی، شب اداری کودکان، پانیک،بیش فعالی و تسکین برخی درد های عصبی استفاده میشود. مهمترین عوارض ایمی پرامین شامل خواب آلودگی، تپش قلب، خشکی دهان، یبوست، افزایش اشتها و چاقی است. شروع اثر ایین دارو بسته به نوع مشکل ممکن است متفاوت باشد اما معمولا 1 الی 2 هفته زمان لازم است تا تاثیرات آن مشخص شود.
در ادامه و در سایت بیمارسلامت به برس تمامی موارد مصرف، منع مصرف، نحوه و مقدار مصرف، عوارض جانبی و مسمومیت با ایمی پرامین میپردازیم.
ایمی پرامین چیست
ایمی پرامین در واقع اولین داروی کشف شده از دسته ضد افسردگی های سه حلقوی است. این دارو برای درمان افسردگی، شب ادراری در کودکان حملات خواب، پانیک و …تجویز میشود. این دارو را مانند سایر دارو های هم خانواده خود برای درمان درد های عصبی نیز استفاده میکنند که چندان مرسوم نیست. ایمی پرامین در واقع پس از عبور از کبد و متابولیسم اولیه( سم زدایی اولیه) فعال میشود و به شکل دزیپرامین وارد گردش خون میشود. طول درمان با ایمی پرامین معمولا بیش از 3 تا 4 ماه نمیشود. این دارو به شکل قرص و آمپول موجود است ولی قرص آن بیشتر به کار میروند.
قرص و آمپول ایمی پرامین برای چیست / موارد مصرف
ایمی پرامین در اصل یک دارو ضد افسردگی از خانواده دارو های ضد افسردگی سه حلقوی است ولی برای طیف فراوانی از بیماری ها مصرف میشود. به طور کلی از این دارو در موارد زیر استفاده میشود.
- افسردگی
- پانیک( حملات هراس)
- شب ادرای در کودکان
- درد های عصبی
- وسواس
- بیش فعالی
- ترک مواد مخدر
- نارکولپسی ( حمله خواب )
- اضطراب( استفاده از آمی تریپتیلین برای درمان اضطراب همراه با افسردگی رایج تر است.)
- ترک مصرف الکل
- فوبیا ( مخصوصا ترس از اجتماع)
این دارو در گذشته در درمان افسردگی بسیار پر کار برد بوده است اما امروز از دارو های دستهSSR ها بیشتر استفاده میشود. اما از ایمی پرامین علاوه بر افسردگی در درمان بسیاری دیگر از بیماری ها نقش دارد که این امر باعث شده است پس از سال ها هنوز جزء دارو های نسبتا پر مصرف باقی بماند. به عنوان مثال قرص ایمی پرامین یکی از داروهای اصلی برای درمان شب ادرار در کودکان است.( دارو های دیگر این خانواده ماند نورتریپتیلین نیز گاها برای درمان شب ادراری تجویز میشوند.) قرص و آمپول ایمی پرامین برای درمان هراس و اضطراب میتواند به عنوان درمان کمکی و یا اصلی تجویز شود. برای ترک اعتیاد به صورت بیمارستانی از این دارو و یا سایر هم خانواده های آن مخصوصا نورتریپتیلین به صورت درمان کمکی تجویز میشود.( باعث بهبودی افسردگی پس از ترک مواد مخدر میشود.)
موارد منع مصرف
ایمی پرامین تا حدودی موارد منع مصرفی شبیه سایر دارو های ضد افسردگی سه حلقوی دارد. مهمترین موارد منع مصرف این دارو شامل موارد زیر است:
- سکته قلبی
- مادران باردار
- دوران شیر دهی
- حساسیت به سایر دارو های ضد افسردگی سه حلقوی نظیر نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین و دوکسپین
- افراد مبتلا به صرع
- نارسایی کلیه
- نارسایی کبد
ایمی پرامین در افراد بالا نباید استفاده شود. علاوه بر موارد فوق این دارو باید در کسانی که عقاید خود کشی دارند با احتیاط مصرف شود زیرا دارو های ضد افسردگی در افرادی که عقاید خودکشی دارند ابتدا نتیجه عکس میدهند. و این افراد باید ابتدا با دارو های قوی ضد جنون و آرام بخش و خواب آور ها تحت درمان قرار گیرند. از طرفی دیگر داروهای دسته ضد افسردگی های سه حلقوی نظیر ایمی پرامین 2 تا 3 هفته زمان لازم باشد تا اثرات مطلوب درمانی آنها ظاهر شود.
ایمی پرامین در مواد زیر باید با احتیاط مصرف شود
- هیپرتروفی پروستات( بزرگی خوش خیم پروستات)
- کودکان
- اسکیزوفرنی
- پرکاری تیروئید
- احتباس ادراری
- اعتیاد به الکل
- گلوکوم( همان آب سیاه است)
- مشکلات تنفسی
- افرادی که از سایر دارو های ضد افسردگی استفاده میکنند
- مانیا( نقطه مقابل افسردگی است و به معنا سرخوشی میباشد)
ایمی پرامین نباید همزمان با الکل مصرف شود زیرا الکل میتواند سبب افزایش خطر مسمومیت دارویی شود.
نحوه مصرف و میزان مصرف آمپول و قرص ایمی پرامین 10 ، 25 و 50
ایمی پرامین به صورت قرص های 10، 25 و 50 تولید میشود. ( این درو به صورت آمپول نیز تولید میشود و هر آمپول آن دارای 25 میلی گرم ماده موثر است ولی استفاده از آن چندان مرسوم نیست.) مقدار مصرف ایمی پرامین بسته به نوع بیماری از قرار زیر است:
- مقدار مصرف در افسردگی: برای درمان افسردگی در بزرگسالان معمولا ابتدا از قرص های ایمی پرامین 25 میلی گرمی استفاده میشود و رفته رفته دوز آن آن را طی چند هفته افزایش میدهند.(برای درمان افسردگی نباید دوز نهایی دار و 100 میلی گرم بیشتر شود). دوز های بیشتر از 300 میلی گرم در روز میتواند خطر مسمومیت را در پی داشته باشند. هم چنین در موارد حاد برای بیماری که در بیمارستان بستری است میتوان آمپول این دارو را با دوز 50 تا 100 میلی گرم به صورت عضلانی و منقسم و در طی چند تزریق تجویز کرد.( بهترین زمان برای مصرف این دارو شب است.)
- نحوه مصرف ایمی پرامین برای شب ادراری: برای درمان شب ادرای در کودکان ، دارو بر اساس وزن آن ها تنظیم میشود. معمولا در کودکان کمتر از 12 سال میتوان از قرص ایم پرامین 10 یا 25 قبل از خواب استفاده کرد.( نباید دوز دارو از 2.5 mlgr به ازای هر کیلو ون بدن بیشتر شود. مثلا در کودک 12 کیلو گرمی حداکثر دوز دارو نباید از30 ملی گرم بیشتر شود)- در کودکان بالا تر از 12 سال نیز میتوان از قرص ایمی پرامین 25 و یا 50 قبل از خواب استفاده کرد.
- مقدار مصرف در سایر موارد:برای درمان اضطراب، تسکین درد های عصبی و پانیک نیز ممکن است از از ایمی پرامین به عنوان درمان کمکی استفاده شود که دوز آن بستگی به شدت بیماری و سایر دارو های مصرفی بیمار دارد.
عوار ض جانبی قرص ایمی پرامین
به طور کلی تمامی دارو های ضد افسردگی سه حلقوی عوارضی مشابه هم دارند و فقط برخی آن ها نظیر آمی تریپتیلین رخوت زایی بیشتری ایجاد میکنند. به طور کلی عوارض جانبی ایمی پرامین شامل موارد زیر است
- افزایش اشتها
- یبوست
- افزایش وزن
- خشکی دهان
- کهیر و خارش
- افزایش ضربان قلب
- افت فشار خون وضعیتی
- تعریق
- ریزش مو
- وز وز گوش
- افزایش احتمال ابتلا به سنگ صفراوی
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سردی دست ها و پاها
- ریزش مو
- ترومبوسیتوپنی
- تضعیف مغز استخوان
ایمی پرامین معمولا برای دوره های بیشتر از 3 تا 4 ماه تجویز نمیشود و اکثر بیماران طی این مدت به درمان پاسخ میدهد و افسردگی آن ها بهبود میابد. در بسیاری از موارد برای درمان های بلند مدت با داروهای ضد افسردگی سه از انواع دیگر این داروها نظیر آمی تریپتلین و یا نورتریپتیلین استفاده کرد.
تداخلات دارویی
ایمی پرامین میتواند با بسیاری از دارو ها تداخل داشته باشد لذا قبل از شروع درمان با این دارو باید لیستی از تمامی دارو های مصرفی بیمار فراهم شود. مهمترین تداخلات دارویی ایمی پرامین شامل موارد زیر است:
- دارو های ضد فشار خون( نظیر لوزارتان، متورال، وراپامیل و …)
- دارو های خانوادهMAO ها( شامل سلژلین و موکلوبوماید _ این داروها نیز در درمان افسردگی به کار میروند ولی نباید تا 14 پس از اتمام درمان با ایمی پرامین شروع شوند)
- سایمتدین
- اپی نفرین
- متیل فنیدات متابولیسم
- الکل
- پروپوفول
همچنین ایمی پرامین را نباید با سایر دارو های هم خانواده خود نظیر دوکسپین، نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین مصرف کرد زیرا امکان مسمومیت را بالا میبرد. مسمومیت و اور دوز(over dose) با این دارو ها میتواند بسیار خطرناک تر از سایر دارو های ضد افسردگی باشد. احتمال اور دوز با این دارو در افرادی با نارسایی کلیه، نارسایی کبد و کودکان بیشتر محتمل است لذا دوز دارو در این افراد باید به دقت تنظیم شود.
مسمومیت با ایمی پرامین و علائم آن
مسمومیت با این دارو در اثر مصرف بیش از حد و یا اختلال در دفع دارو ایجاد میشود. همچنین مصرف ایمیپرامین با سایر دارو های هم خانواده خود میتواند احتمال مسمومیت با آن ها را بالا ببرد. احتمال مسمومیت با ایمی پرامیین در کودکان زیر 12 سال و افرادی با نارسایی کلیه و نارسایی کبد بیشتر است.
خطرناک ترین عارضه مسمومیت با ایمی پرامین ایست قلبی است. این دارو میتواند سبب بلوک کانال پتاسیم شود که این امر میتواند صدماتی را به قلب و مغز وارد کند. مهمترین علائم مسمومیت با این دارو شامل موارد زیر است:
- تغییرات نوار قلب( پهن شدن موجQRS)
- افت فشار خون
- آریتمی ( به هم خوردن ریتم قلب)
- تاکی کاردی ( افزایش ضربان قلب)
- کاهش سطح هوشیاری
- گشادی مردمک ها
- تشنج
ایمی پرامین به هیچ وجه نباید تحت دسترسی افرادی که قبلا سابقه خودکشی با دارو را داشته اند قرار گیرد. زیرا این دارو به سرعت میتواند از راه گوارشی جذب شود و وارد جریان خون گردد و آنتی دوت ( پاد زهر) خاصی برای آن وجود ندارد.
هشدار ها و نکات مصرف ایمی پرامین
- در صورت درمان طولانی مدت با ایمی پرامین لازم است آزمایشات دوره ای برای برسی سطح آنزیم های کبدی و نیز تعداد گلبول ها و پلاکت خون انجام شود.
- در افراد سالمند ممکن است طی هفته های اولیه درمان با آمپول و قرص ایمی پرامین همراه با فراموشی خفیف و یا اختلال خواب همراه باشد. لذا این افراد در طی این دوره احتیاج به مراقبت بیشتری خواهند داشت.
- این دارو در کودکان میتواند خیلی زود تر ایجاد مسمومیت کند لذا دارو باید توسط والدین به آنها داده شود.
- در افرادی که افکار خودکشی دارند درمان با ایمی پرامین گزینه خوبی نیست. این دارو در اوایل دوره درمان میتواند افسردگی را دامن بزند و وضعیت بیمار را بدتر کند. همچنین در این افراد دارو نباید مستقیما در اختیار خود بیمار قرار گیرد. رعایت این موضوع مخصوصا در دارو خانه ها و مراکز توزیع دارو باید رعایت شود.
- در صورت فراموشی یک دوز از این دارو در نوبت بعدی مقدار آن را دو برابر نکنید. اقدام به قطع مصرف ناگهانی دارو نکنید زیرا این امر میتواند منجر به بازگشت مجدد علائم افسردگی شود.
- ایمی پرامین میتواند در افراد سالمندان باعث افزایش وزن شود و این موضوع باید مدنظر قرار گیرد.
سایر داروهای مشابه
.
پایان مقاله
ناشر: سایت بیمار سلامت
با تشکر از همکاری گروه مطالعاتی و تحقیقاتی بیمار سلامت
