سایمتیدین یکی از داروهای خانواده آنتی H2 هیستامین ها و هم خانواده رانیتیدین و فاموتیدین است. این دارو عمدتا برای کاهش تولید اسید معده در بیماری هایی مانند زخم معده، رفلاکس معده و سوزش سر دل استفاده میشود. اما به ندرت آنرا در برخی از سرطان های دستگاه گوارش و التهاب عروق نیز تجویز میکنند. سایمتیدین به شکل قرص، شربت و آمپول تولید میشود که قرص و شربت آن به صورت خوراکی و معمولا دوبار در روز مصرف میشود. آمپول این دارو میتواند هم به صورت عضلانی وهم وریدی تزریق شود.
سایمتیدین در مصارف کوتاه مدت عوارض جانبی خاصی ندارد اما در مصارف طولانی مدت میتواند باعث ناتوانی جنسی، کمبود ویتامین b12، آنمی آپلاستیک و … شود.
در ادامه و در سایت بیمارسلامت به برسی کامل تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، نحوه و مقدار مصرف و عوارض سایمتیدین میپردازیم.
موارد مصرف سایمتیدین
این دارو عمدتا برای کاهش اسید معده و در بیماران مبتلا به زخم معده، زخم دئودنوم و سوزش سرد استفاده میشود. سایمتیدین همراه با سیار داروها ممکن است برای درمان رفلاکس معده، التهاب مری و سندرم زولینگر_الیسون نیز استفاده شود. گاهی از این دارو در موارد مشکوک به خونریزی های قسمت های فوقانی دستگاه گوارش، سرطان های روده و التهاب عروق نیز استفاده میشود. سایمتیدین بیشتر به صورت قرص 200 و 400 میلی گرمی مصرف میشود. اما برخی موارد مثلا در خونریزی های گوارشی یا افرادی که در معرض خطر آن هستند ممکن است از آمپول سایمتیدین استفاده شود.( آمپول این دارو هم به صورت عضلانی وهم وریدی قابل تزریق است.)
موارد منع مصرف
سایمتیدین در بیمارانی با بیماری های کبدی و کلیوی حاد منع مصرف دارد و در دوران بارداری، شیردهی، بیماران مسن و بیمارانی که از نظر جسمانی ضعیف هستند باید با احتیاط مصرف شود.
تداخلات دارویی
سایمتیدین تداخلات دارویی نسبتا زیادی دارد و میتواند روی اثر گذاری و دفع دارو های دیگر اختلال ایجاد کند و موجب افزایش عوارض آنها و افزایش خطر مسمومیت دارویی شود. مهمترین تداخلات دارویی سایمتیدین شامل موارد زیر است:
- فنی توئین و کاربامازپین ( داروهای ضد تشنج هستند.)
- وارفارین ( یک داروی ضد انعقاد است)
- آنتی بیوتیک های دسته ماکرولید ها شامل آزیترومایسین، اریترومایسین وکلاریترومایسین
- تئوفیلین
- ریفامپین و ایزونیازید ( آنتی بیوتیک های ضد سل هستند.)
- دیگوکسین ( یک داروی قلبی است)
- داروهای ضد بارداری خوراکی( سایمتیدین موجب کاهش اثر داروهای ضد بارداری میشود.)
قرص و شربت سایمتیدین میتواند موجب کاهش جذب برخی داروها شود. لذا بین مصرف فرم خوراکی این دارو ( قرص و شربت) و سایر داروها باید حداقل یک ساعت فاصله بیفتد.
نحوه و مقدار مصرف سایمتیدین
نحوه و مقدار مصرف این دارو بسته به شکل دارو ( قرص آمپول و شربت) متغیر است و از قرار زیر میباشد:
- برای درمان زخم معده : از قرص های سایمتیدین 400 میلی گرمی هر 12 ساعت یکبار استفاده میشود. در صورتی که مصرف دو بار در روز این دارو موثر نباشد میتوان از قرص های 200 میلی گرمی، چهار بار در روز ( هر 6 ساعت) استفاده کرد.
- برای درمان سوزش معده : میتوان حداکثر روزی دوبار از قرص های سایمتیدین 200 استفاده کرد.
- برای درمان سندرم زولینگر_ الیسون: میتوان از قرص های 400 میلی گرمی این دارو هر 6 ساعت یکبار استفاده کرد.
- برای کنترل و درمان زخم و خونریزی گوارشی مقاوم به درمان: معمولا از آمپول رانیتیدن به صورت عضلانی و یا وریدی هر 6 ساعت یکبار استفاده کرد. لازم به ذکر است که آمپول این دارو را حتما باید با سرم قندی یا نمکی تزریق شود و نباید با آب مقطر رقیق شود.
هشدار: مقادیر گفته شده در قسمت بالا برای بزرگسالان است و مقدار مصرف این دارو در کودکان باید توسط پزشک ( ترجیحا متخصص کودکان) تنظیم شود. همچنین میتوان به جای قرص سایمتیدین از شربت آن استفاده کرد که نمونه ایرانی ندارد.( هر 5 سی سی از این شربت 200 میلی گرم داروی خالص دارد.)
عوارض جانبی سایمتیدین
عوارض جانبی این دارو بسته به طول درمان دارد. سایمتیدین در مصارف کوتاه مدت معمولا هیچ عوارض جانبی ندارد. اما ممکن است در برخی موارد نیز عوارضی مانند خواب آلودگی، سرگیجه، اسهال و سردرد را ایجاد کند. مصارف بلند مدت سایمتیدین نیز میتواند با عوارض زیر همراه باشد اما غالبا در همه افراد مشاهده نمیشود:
- گزگز اندام ها
- درد مفاصل و عضلات
- کاهش تعداد نتروفیل ها ( نوتروفیل ها یکی از انواع گلبول های سفید میباشند.)
- ژنیکوماستی ( بزرگ و دردناک شدن سینه ها که هم درد مردان و هم زنان اتفاق میفتد)
- ناتوانی جنسی ( هم در زنان وهم در مردان)
- کمبود ویتامین B12 و آنمی آپلاستیک
- مشکلات کلیوی
- آنمی آپلاستیک
- افزایش احتمال ابتلا به سنگ صفرا
- اختلالات نعوظ
وضعیت مصرف سایمتیدین در بارداری و شیردهی
مصرف سایمتیدین در دوران بارداری در صورت لزوم و در دوره های کوتاه مشکلی ندارد.( رده B بارداری). اما در دوران شیرده به علت ترشح شدن این دارو داخل شیرمادر، مصرف آن توصیه نمیشود.
سایر دارو های مشابه
- رانیتیدین
- فاموتیدین
- پنتوپرازول
- امپرازول
.
پایان مقاله
ناشر: مجله پزشکی بیمارسلامت
