لووتیروکسین

لووتیروکسین یکی از معروف ترین داروهای مورد استفاده در درمان کم کاری تیروئید و کوچک کردن گره ها ( توده یا ندول ) تیروئید است. این دارو هم به صورت قرص و هم آمپول تولید میشود. اما آمپول آن نمونه ایرانی ندارد و کاربرد آن محدود است. دوز درمانی لووتیروکسین بر اساس جواب آزمایش TSH تنظیم میشود. ولی در شروع درمان معمولا از قرص های 12.5 ( خارجی است و نمونه ایرانی ندارد) یا قرص های 25 میکروگرمی استفاده میشود. در صورت عدم دستیابی به پاسخ درمان مناسب، مقدار دارو را در هر دوره 12.5 الی 25 میلی گرم افزایش میدهند. لووتیروکسین در صورت تنظیم دوز صحیح معمولا عوارض جانبی چندانی ندارد. مهمترین عوارض جانبی این دارو تهوع و استفراغ است که چدان هم شایع نیست
در ادامه و در سایت بیمارسلامت به برسی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی نحوه و مقدار مصرف و عوارض جانبی لووتیروکسین میپردازیم.

لووتیروکسین برای چیست / موارد مصرف

لووتیروکسین جایگزین هورمون های تیروئید است و عمدتا برای درمان کم کاری تیروئید و کوچک کردن یا درمان برخی از انوع گره ( ندول ) تیروئید مصرف میشود. لووتیروکسین داروی ثابت و اصلی پس از تیروئیدکتومی ( خارج کرد تیروئید) میباشد که باید برای همیشه مصرف شود. سایر موارد مصرف این دارو شامل موارد زیر است:

• • زنان باردار مستعد کم کاری تیروئید یا دارای آنتی بادی های TPO ( آنتی بادی های ضد تیروئید)

• • طی درمان های طولانی مدت با آمیودارون ( آمیودارون یکی از داروهای مورد استفاده در آریتمی قلبی است که میتواند باعث سرکوب تیروئید و کم کاری تیروئید میشود.)

• • برخی از انواع التهاب های تیروئید

• • به ندرت برای بیماران هیپوترم ( افت دمای بدن) شدید و خطرناک

هشدار: برخی از افراد ممکن است برای کاهش وزن و درمان چاقی از لووتیروکسین استفاده میکنند که این کار بسیار خطرناک است و توصیه نمیشود.

موارد منع مصرف

لوتیروکسین در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید، نارسایی حاد قلبی و در افرادی با سابقه سکته قلبی منع مصرف دارد. این دارو باید در بیماران مبتلا به دیابت، کم کاری های تیروئید شدید تشخیص داده نشده ،فشار خون بالا و آنژین صدری( درد ها قلبی) باید با احتیاط مصرف شود.

تداخلات دارویی

مهمترین تداخل دارویی لووتیروکسین با داروهای ضد انعقاد خوراکی از جمله وارفارین است که موجب افزایش اثر آنها و افزایش خطر خونریزی میشود. سایر تداخلات دارویی لووتیروکسین از قرار زیر است:

• • آمفتامین، وازوپرسین و داروهای ضد احتقان ( باعث افزایش عوارض لووتیروکسین میشوند)

• • کلیسترامین ( میتواند موجب کاهش جذب لوتیروکسین شود. لذا باید بین مصرف آنها بیشتر از یک ساعت زمان بگذرد)

• • انسولین و داروهای ضد دیابت( لووتیروکسین باعث کاهش اثر داروهای ضد دیابت و انسولین میباشد.)

• • داوهای ضد بارداری ( اثر این دارو طی درمان با لووتیروکسین کاهش میابد و باید از سایر روش های جلوگیری از بارداری استفاده شود.)

نحوه و مقدار مصرف قرص لووتیروکسین

مقدار مصرف این دارو به وزن فرد، نوع و شدت بیماری بستگی دارد و از قرار زیر میباشد:

• • کم کاری خفیف تیروئید و گره ( ندول ) تیروئیدی وابسته به TSH:
    درمان را با روزی یک عدد قرص لووتیروکسین 12.5 الی 25 شروع میکنند. پس از دو ماه و بر نتایج آزمایش ممکن است دوز دارو را به مقدار 12.5 میلی گرم دیگر افزایش دهد.( بیشتر بیماران به قرص های بیشتر از 50 میکرو گرم احتیاجی ندارند.)

• • کم کاری تیروئیدی متوسط :
    در ابتدا از قرص های لووتیروکسین 25 الی 50 استفاده میکنند. پس از دو ماه و بر اساس نتایج آزمایشات جدید ممکن دوز دارو را 12.5 الی 25 میلی گرم افزایش دهند.( در صورت نرمال شدن جواب آزمایشات درمان به همان نحوه قبل ادامه میابد و دوز دارو را تغییر نمیدهند.)

• • در بیمارانی که تیروئید آنها خارج شده است ( تیروئیدکتومی):
    در افرادی که جراحی برداشتن تیروئید انجام داده اند با توجه به جثه آنها ممکن است از قرص های لووتیروکسین 75 میکروگرم یا 100 میکروگرم ( 0.1 میلی گرم) استفاده شود. در برخی از افراد ممکن است از قرص های لووتیروکسین 150 نیز استفاده شود. ( یک بار در روز و برای همیشه )

• • در کم کاری های شدید تیروئیدی تشخیص داده نشده:
    در کم کاری های طولانی مدت تیروئیدی که برای مدت زیادی تشخیص داده نشده اند ، درمان را با حداقل دوز ممکن یعنی 12.5 میکروگرم شروع میکنند. زیرا دوز های بالا میتواند موجب افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب و آریتمی ها قلبی شود. در این افراد با توجه به وضعیت قلبی عروقی و پاسخ درمان دوز دارو را هر یک الی دو ماه یکبار به میزان 12.5 میلی گرم افزایش میدهند. ( دوز نهایی ممکن است به روزی یک قرص لووتیروکسین 50 الی 100 برسد.)

نکته: مقدایر گفته شده در قسمت بالا مربوط به بزگسالان است. در کودکان با توجه به سن رشد، جثه کودک و شدت کم کاری تیروئید، مقدار دارو میتواند کمتر یا حتی بیشتر از بزرگسالان باشد.( بهتر است توسط متخصص غدد یا متخصص کودکان تنظیم شود.)
در دوران بارداری ممکن است لازم باشد دوز لووتیروکسین تا 45% نسبت به مقدار همیشگی لازم باشد. لذا در صورت تشخیص بارداری در این افراد، دوز دارو باید مجددا تنظیم شود.

عوارض جانبی قرص لووتیروکسین

در صورت تنظیم صحیح دوز دارو و رعایت توصیه های درمانی، مصرف لووتیروکسین تقریبا هیچ عارضه ای ندارد. شایع ترین عارضه این دارو تهوع و استفراغ است که معمولا با تغییر برند دارو و استفاده از داروهای سازگار تر برطرف میشود. سایر عوارض لووتیروکسین که معمولا در اوایل درمان یا عدم تنظیم دوز صحیح دارو ایجاد میشود ، شامل موارد زیر است:

• • کاهش شدید وزن

• • افزایش ضربان قلب

• • افزایش فشار خون

• • بی خوابی

• • بی قرار و افزایش تعریق

در سالمندان و افرادی که برای مدت طولانی به کم کاری تیروئید مبتلا بوده اند عدم تنظیم دوز صحیح دارو یا تجویز مقادیر بیشر از حد لازم لووتیروکسین میتواند عوارضی مانند: درد قفسه سینه، آریتمی قلبی و افزایش شدید فشار خون را به همراه داشته باشد.

وضعیت مصرف لووتیروکسین در بارداری و شیردهی

مصرف این دارو در دوران بارداری کاملا بی خطر است ( رده A بارداری). لووتیروکسین میتواند به مقدار جزئی داخل شیرمادر ترشح شود که  نرمال تلقی میشود. لذا مصرف آن در دوران شیردهی نیز بی خطر است.

.

سایر داروهای مشابه

• • لیوتیرونین

• • تیروتروکسین

.

پایان
ناشر: مجله پزشکی بیمارسلامت
با تشکر از گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو