مترونیدازول یکی از آنتی بیوتیک های پرکاربرد است که به صورت قرص ، آمپول و ژل برای درمان عفونت های باکتریایی و انگلی استفاده میشود. این دارو برای درمان اسهال های عفونی ، عفونت واژن ، عفونت های شکمی و پریتونیت ،آبسه های دندان ، عفونت های مغزی و … تجویز میشود. این دارو را میتوان در سنین مختلف ( بزرگسالان ، کودکان ، دوران بارداری و شیردهی ) استفاده کرد.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به موارد مصرف ، نحوه و مقدار مصرف ، تداخلات دارویی ، موارد منع مصرف و عوارض جانبی مترونیدازول میپردازیم.
مترونیدازول چیست
مترونیدازول یکی از داروهای دسته نیتروایمیدازول است که هم به عنوان یک آنتی بیوتیک به عنوان یک داروی ضد انگل مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو تنها برای عفونت های باکتریایی بی هوازی که عمدتا باعث عفونت های شکمی ، عفونت واژن ، زخم بستر و عفونت های روده ای ( اسهال ) و عفونت لثه و دندان میشود ، تجویز میگردد. این دارو همچنین برای درمان برخی بیماری های انگلی نظیر : تریکومونیازیس ، ژیاردیاز و کرم گینه مورد استفاده قرار میگیرد. مترونیدازول به صورت قرص ، ژل واژینال و آمپول ( ویال ) و شربت تولید میشود و گاهی اوقات تحت عنوان فلاجیل به فروش میرسد. لازم به ذکر است که ژل این دارونیز میتواند جذب خون شود و در موارد منع مصرف مترونیدازول از ژل آن نیز نمیتواند استفاده کرد. ( در ادامه به موارد منع مصرف و موارد مصرف این دارومیپردازیم )
مترونیدازول برای چیست / موارد مصرف
مترونیدازول یا همان فلاجیل را میتوان برای طیف وسیعی از عفونت ها با منشا باکتری های بی هوازی استفاده کرد. به طور کلی این دارو در بیماری های زیر استفاده میشود:
-
- عفونت واژل
-
- پریتونیت ( عفونت پرده صفاق شکم )
-
- آکنه روزاسه ( نوعی بیماری التهابی پوستی است.)
-
- آبسه مغزی و نخاعی
-
- نکروز و زخمهای دیابتی و زخم بستر
-
- هلیکوباکتر پیلوری ( عامل اصلی ایجاد کننده زخم معده است.)
-
- تب شالیزار ( لپتوسپیروز )
-
- نکروز و عفونت های شدید لثه
-
- آبسه دندان
-
- عفونت های شدید گلو
علاوه بر موارد فوق میتوان از مترونیدازول در درمان بیماری های انگلی از جمله : تریکومونیازیس ، ژیاردیاز و کرم گینه نیز استفاده کرد.
موارد منع مصرف
به طور کلی از مترونیدازول ( فلاجیل ) در بیمارانی که مشکلات کلیوی و کبدی جدی دارند و یا بیمارانی که سابقه دیسکرازی های خونی دارند ، باید بااحتیاط مصرف شود و میتواند منع مصرف نسبی داشته باشد. همچنین در افرادی که اعتیاد به الکل دارند ، نباید از دارو های حاوی مترونیدازول استفاده کرد و مصرف این دارو در این افراد منع مصرف کامل دارد.
مترونیدازول در بارداری و شیردهی
مترونیدازول در رده B بارداری قرار دارد یعنی میتواند در دوران بارداری در صورت توصیه و صلاح دید پزشک تجویز شود. (مطابق تحقیقات مصرف این دارو در دوران بارداری در موارد کمی ، توانایی ایجاد عوارض جانبی روی جنین را به همراه داشته است.)
مترونیدازول میتواند داخل شیر مادر ترشح شود لذا در دوران شیردهی باید مصرف آن متوقف شود. ( تا 12الی24 ساعت پس از مصرف این دارو نباید شیردهی انجام شود.)
نحوه و مقدار مصرف مترونیدازول
نحوه و مقدار مصرف مترونیدازول ( فلاجیل ) به نوع بیماری ، سن فرد و شکل دارو ( قرص ، ویال و ژل و شربت ) بستگی دارد. به عنوان مثال ژل این دارو تنها در عفونت های واژن استفاده میشود و قرص و شربت این دارو در بیماری های عفونی و انگلی خفیف تا متوسط و بیماران سرپایی تجویز میشود. آمپول ( ویال یا سرم ) مترونیدازل تنها در بیماران بستری در بیمارستان ها و یا برای پیشگیری از عفونت قبل از عمل جراحی تجویز میشود.
مقدار مجاز مصرف این دارو به صورت قرص در بزگسالان 750 تا 1500 میلی گرم در 24 ساعت است که به صورت قرص مترونیدازول 250 یا 500 سه بار در روز برای 5 تا 7 روز تجویز میشود. برای پیشگیری از عفونت قبل و بعد از عمل جراحی در بزرگسالان از قرص مترونیدازول 250 استفاده میشود. در کودکان زیر 12 سال مقدار مجاز دارو بر اساس وزن تنظیم میشود و مقدار آن 30mgr به ازای هر کیلو وزن بدن و سه تا چهار بار در روز است که معمولا به شکل شربت مصرف میشود. از ژل واژینال مترونیدازول برای عفونت های واژن به صورت یک اپلیگاتور ( 5 گرم ) هر شب و برای 5 روز استفاده میشود. آمپول ( ویال یا همان سرم ) مترونیدازول در بیماران بستری در بیمارستان و در عفونت های فعال به صورت یک ویال ( 500 میلی گرم) هر 8 ساعت یک بار تجویز میشود.
تداخلات دارویی مترونیدازول
مهمترین تداخلات دارویی مترونیدازول با الکل و داروهای حاوی اتانول است اما میتواند با فنی توئین ، فنوباربتال ، لیتیم ، وارفارین و سایمتدین نیز تداخلات دارویی ایجاد کند.
عوارض جانبی مترونیدازول
به طور معمول مترونیدازول به خوبی تحمل میشود اما احتمال بروز عوارض جانبی نظیر تهوع ، استفراغ ، اسهال ، خواب آلودگی و گیجی در طول درمان با این دارو وجود دارد. وقوع تشنج و نوروپاتی در اثر مصرف مقدار زیاد ( اور دوز ) دارو به چشم میخورد. به طور کلی عوارض جانبی مترونیدازول میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
- عوارض گوارشی ( اسهال ، استفراغ ، بی اشتهایی ، طعم فلز در دهان ، تهوع ، تغییر رنگ مدفوع و خشکی دهان )
-
- عوارض عصبی ( خواب آلودگی ، گیجی ، تلو تلو خوردن ، سردرد و تب ، گز گز اندام های و تشنج )
-
- عوارض متفرقه ( تیره شدن رنگ ادرار ، سوزش ادراری ، سوزش و خشکی واژن ، خارش پوست و کهیر ، کاهش تعداد گلبول های سفید)
از بین عوارض جانبی بالا اسهال ، بی اشتهایی ، خارش پوست ، خشکی واژن و تیره شدن ادرار شایع ترین عوارض جانبی مترونیدازول میباشند و عوارض دیگر نسبتا نادر هستند.
توصیه های درمانی
-
- برای کاهش ناراحتی گوارشی بهتر است دارو همراه با غذا مصرف شود ، برای بلع بهتر می توان
قرص ها را شکست.
- برای کاهش ناراحتی گوارشی بهتر است دارو همراه با غذا مصرف شود ، برای بلع بهتر می توان
-
- در طول درمان با مترونیدازول ممکن است رنگ ادرار به رنگ قهوه ای تغییر پیداکند که طبیعی است.
-
- محول تزریقی دارو باید تنها به صورت وریدی و به صورت آهسته ( حدود 30 دقیقه ) تزریق شود.
-
- فرم واژینال دارو نیز میتواند جذب شود لذا در موارد منع مصرف مترونیدازول نباید از آن استفاده کرد.
-
- در دوران شیردهی ، یا نباید از این دارو استفاده کرد و یا اینکه شیردهی باید موقتا متوقف شود.
- الکل ( اتانول ) و ترکیبات حاوی آن میتوانند تداخلات دارویی خطرناکی با مترونیدازول داشته باشد و نباید به هیچ عنوان باهم مصرف شوند.
.
.
پایان
.
با سپاس از گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو
ناشر: سایت بیمارسلامت
.
منابع
harrison
