متوکلوپرامید _موارد مصرف،نحوه و مقدار مصرف،عوارض در کودکان و بزرگسالان

متوکلوپرامید یا پلازیل یکی از داروهای پرکاربرد و پر مصرف برای درمان حالت تهوع و استفراغ در کودکان و بزرگسالان است. این دارو به صورت قرص ، آمپول و شربت ( قطره کودکان ) تولید میشود. آمپول این دارو برای استفراغ های حاد و معمولا قبل و بعد از شیمی درمانی استفاده میشود. قرص این دارو برای درمان حالت تهوع و استفراغ های ناشناخته یا ناشی از بیماری های مختلف از سرماخودگی گرفته تا مالاریا استفاده میشود. شربت این دارو در کودکان و با قطره چکان استفاده میشود. مهمترین عوارض جانبی متوکلوپرامید خواب آلودگی ، گیجی، اسهال و خارش پوست است. ولی قابل توجه ترین عارضه جانبی آن دیسکنزی میباشد که در صورت مصرف طولانی مدت ( بیش از 14 روز ) مشاهده میشود.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف ، منع مصرف ، نحوه و مقدار مصرف، وضعیت در بارداری و شیردهی و عوارض جانبی قرص ، آمپول و قطره متوکلوپرامید میپردازیم.

موارد مصرف برای چیست / موارد مصرف قرص ، آمپول و قطره متوکلوپرامید ( پلازیل )

این دارو به صورت گسترده برای درمان و پیشگیری از استفراغ و حالت تهوع تجویز و مصرف میشود. اما میتواند برا کنترل و درمان رفلاکس معده نیز استفاده شود.( معمولا از قرص آن استفاده میشود.) از آمپول و قرص متوکلوپرامید یا همان پلازیل در دوره های شیمی درمان برای کنترل و درمان ناشی از داروهای شیمی درمان استفاده میشود. آمپول پلازیل در برخی موارد برای پیشگیری و درمان حالت تهوع ناشی از جراحی ها و بیهوشی های عمومی به صورت تک دوز استفاده میشود. اما برای این منظور معمولا استفاده از آمپول اندانسترون موثر تر است. قطره متوکلوپرامید ( شربت کودکان.) برای درمان حالت تهوع و استفراغ که معمولا در طول بیماری های مختلف در کودکان مشاهده میشود ، تجویز میگردد.

قرص و آمپول متوکلوپرامید ( پلازیل ) برای چه افرادی خطرناک است و نمیتوانند استفاده کنند ؟ ( موارد منع مصرف )

تمامی اشکال متوکلوپرامید ( قرص ، آمپول و قطره ) در زخم ها و خونریزی های گوارشی ، تومور های فئوکروموسیتوم ، بیماران مبتلا به صرع و تشنج و همچنین بیماران مبتلا به پارکینسون منع مصرف کامل دارد.

قرص متوکلوپرامید را با چه داروهایی نمیتوان مصرف کرد ؟

مصرف همزمان قرص متوکلوپرامید ( پلازیل )با آسپرین ، دیازپام، لیتیوم ، تتراسایکلین و استامینوفن

مصرف همزمان قرص متوکلوپرامید ( پلازیل )با آسپرین ، دیازپام، لیتیوم ، تتراسایکلین و استامینوفن جذب متوکلوپرامید افزایش میابد و امکان افزایش سطح پلاسمایی آن وجود دارد. ( بهتر است بین مصرف این دارو ها حداقل یک ساعت فاصله بیفتد.) مصرف متوکلوپرامید میتواند اثر داروهای کاهنده فشار را افزایش دهد و امکان افت فشار خون ناشی از این داروها را افزایش دهد. در مصرف داروهای ضد سایکوز مانند بوتیروفنون ،فنوتیازینها با متوکلوپرامید ممکن است واکنش های خارج هرمی تقویت شوند.

متوکلوپرامید نحوه مصرف

این دارو به شکل آمپول ، قرص و قطره ( شربت کودکان که با قطره چکان به آنها داده میشود.) تولید و مصرف میشود.

موارد و نحوه مصرف آمپول متوکلوپرامید

آمپول متوکلوپرامید ( 10 میلی گرم.) برای پیشگیری و درمان تهوع در دوره های شیمی درمان 30 دقیقه قبل از شروع شیمی درمان و دو ساعت پس از آن به فرد تزریق میشود ( حد اکثر سه دوز ). گاهی نیز از آمپول متوکلوپرامید پس از جراحی های بزرگ و بی هوشی های عمومی برای کنترل تهوع و استفراغ استفاده میشود ولی برای این منظور آمپول اندانسترون گزینه بهتری میباشد.

موارد و نحوه مصرف قرص متوکلوپرامید

قرص متوکلوپرامید ( 10 میلیگرم.) نیز معمولا برای درمان رفلاکس معده و تهوع و استفراغ با منشاء ناشناخته و یا ناشی از بیماری ، به صورت هر 8 ساعت یک قرص تا حداکثر 4 قرص در 24 ساعت استفاده میشود.

نحوه مصرف قطره متوکلوپرامید برای کودکان

قطره متوکلوپرامید ( شربت ) تنها در کودکان استفاده میگردد و مقدار و مدت مصرف آن باید توسط پزشک و بر اساس وزن کودک تنظیم شود.( ترجیحا متخصص کودکان)

مصرف متوکلوپرامید در بارداری و شیردهی

مصرف متوکلوپرامید ( پلازیل )در دوران شیردهی بدون مانع است. این دارو در رده B بارداری قرار دارد و میتواند در صورت لزوم استفاده شود و بلامانع است.

عوارض جانبی قرص ، آمپول و قطره متوکلوپرامید

شایع ترین عوارض جانبی متوکلوپرامید اسهال ، سردرد ، خواب آلودگی ، القا و تشدید افسردگی (موقت)، خارش پوست و کاهش میل جنسی است. اما عوارض شدید و قابل توجه این دارو که معمولا در صورت مصرف طولانی مدت آن مشاهده میشود شامل عوارض خارج هرمی ( سفتی عضلات گردن کمر و کندی حرکات.) و دیسکنزی (حرکات غیر ارادی و مکرر شبیه علائم پارکینسون) است. در صورت مشاهده عوارض خاج هرمی و دیسکنزی مصرف دارو باید متوقف گردد و به پزشک بیمار اطلاع داده شود. ( معمولا برای درمان دیسکنزی و عوارض خارج هرمی در دوره های درمانی طولانی مدت با متوکلوپرامید از دیفن هیدرامین و در برخی موارد بیپریدین استفاده میشود.) امکان بروز عوارض جانبی متوکلوپرامید ( پلازیل .)در صورت استفاده از آمپول آن شایع تر از سایر اشکال آن( قطره و قرص ) است و در کودکان بیشتر مشاهده میشود.

هشدارها و توصیه های درمانی برای استفاده از متوکلوپرامید

- در صورت مشاهده پرش های عضلانی به پزشک خود اطلاع دهید.
- پس از مصرف متوکلوپرامید ( پلازیل ) به مدت دو ساعت از رانندگی و کارهایی که نیازمند هوشیاری کامل هستند خودداری شود.
- از مصرف خودسرانه دارو برای مدت های طولانی ( بیش از 14 روز ) خودداری کنید.
- آمپول متوکلوپرامید به نور حساس است لذا پس از کشیدن دارو داخل سرنگ بهتر است تزریق آن شروع شود.
- این دارو در افراد داروی فشار خون بالا، پارکینسون و افسردگی باید با احتیاط مصرف شود.