گزازپام یکی از داروهای دسته بنزودیازپین ها است که درمان اضطراب و اختلالات خواب و ترک الکل استفاده میشود. این دارو نسبت به سایر هم خانواده هایش از جمله دیازپام، لورازپام، کلوناز پام و … طول اثر کمتری دارد. لذا به عنوان یک داروی خواب آور با عوارض کم و تحمل خوب شناخته میشود.( کرختی و بی حالی صبح گاهی کمتری دارد.)
مهمترین عوارض جانبی اگزازپام شامل خشکی دهان، بی اشتهایی، کاهش میل جنسی و بی حالی است. این دارو به صورت قرص و در دوز های 10 ، 30 و 50 میلی گرمی تولید میشود. اما قرص 10 میلی گرمی آن ( اگزازپام 10 ) پر مصرف تر است. مقدار و زمان مصرف این دارو نیز بسته به نوع اختلال و مشکل متفاوت است.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، عوارض جانبی، نحوه و مقدار مصرف اگزازپام میپردازیم.
اگزازپام برای چیست / موارد مصرف
اگزازپام برای اختلالات اضطراب فراگیر ( GAD ) ، بی خوابی های ناشی از استرس و اضطراب و نیز برای کمک به ترک الکل استفاده میشود. گاهی از این دارو برای درمان پرخاشگری و پانیک نیز استفاده میشود اما چندان رایج نیست.
موارد منع مصرف
اگزازپام در دوران بارداری و شیردهی، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و گلوکوم ( نوعی بیماری چشمی) منع مصرف دارد. مصرف این دارو در کسانی که سابقه اعتیاد یا خودکشی دارند باید با احتیاط همراه باشد. اگزازپام در بیماران سالمند و افرادی که اختلالات کلیوی و کبدی دارند باید با احتیاط مصرف شود.
تداخلات دارویی
اگزازپام میتواند باعث تغییر اثرات داروهای زیر شود و در مصرف هم زمان با آنها امکان افزایش عوارض جانبی و خطر مسمومیت دارویی وجود دارد.
- داروهای مخدر از جمله مورفین و پتدین
- سایمتدین
- لوودوپا ( ضد پارکینسون)
- سایر داروهایی که اثرات خواب آور دارند( مانند دیفن هیدرامین ، کلرفیرامین ، دیازپام، میدازولام و …)
- داروهای ضد تشنج از جمله فنی توئین، فنوباربیتال، کلونازپام و …
- داروهای حاوی کافئین از جمله نوافن ( میتواند باعث کاهش اثرات درمانی اگزاز پام شود.)
رعایت تداخلات دارویی اگزازپام مخصوصا برای افرادی که قرار است برای مدت طولانی تحت درمان با داروهای بالا باشند حائز اهمیت است.
نحوه و مقدار مصرف اگزازپام
نحوه و مقدار مصرف این دارو بستگی به نوع مشکل و بیماری دارد و از قرار زیر میباشد.
- برای مشکلات خواب: یک عدد قرص گزازپام 10 ، دو ساعت قبل از خواب مصرف شود. اگر این مقدار کفایت نکند میتوان دوز دارو را حداکثر به 30 میلی گرم ( یک عدد قرص اگزازپام 30 ) رساند.
- برای اختلالات اضطراب و پانیک : در موارد خفیف از نصف یا یک عدد قرص اگزازپام 10 سه الی چهار بار در روز شروع میکنند. در صورت عدم دستیابی به پاسخ درمان میتوان دوز هر وعده را به 15 میلی گرم ( نصف یک قرص اگزازپام 30 رساند.)
- برای ترک مصرف الکل: برای برطرف نمودن علائم ناشی از ترک الکل ( خماری) میتوان از نصف یا یک عدد اگزازپام 30 را برای سه الی چهار بار در هر روز مصرف نمود.
هشدار: مقادیر گفته شده در قسمت بالا برای بزرگسالان است و این دارو در کودکان منع مصرف نسبی دارد.( با پزشک مشورت کنید.) همچنین دوز مصرفی اگزاز پام در سالمندان بالای 65 سال نیز بهتر است توسط پزشک تنظیم شود.
وضعیت مصرف اگزازپام در بارداری و شیردهی
اگزازپام هم از جفت عبور میکند و هم توانایی ترشح شدن در شیرمادر را دارد لذا استفاده از آن چه در دوران بارداری و چه در دوران شیردهی ممنوع است.
عوارض جانبی اگزازپام
شایع ترین عوارض جانبی این دارو بی حالی، خواب آلودگی، یبوست، بی اشتهایی و حالت تهوع است. اما به طور کلی میتواند عوارض زیرا نیز ایجاد کند:
- خشکی دهان
- خارش پوست
- کاهش میل جنسی
- اختلال در تخمک گزاری
- خستگی
- کاهش قدرت تمرکز و حافظه
- دو بینی
بیشتر عوارض جانبی اگزازپام موقت هستند و در اوایل دوره درمانی مشاهده میشود و پس از مدتی با ایجاد تحمل دارویی تخفیف میباند یا برطرف میشوند.
.
پایان مقاله
سایر داروهای مشابه
- دیازپام
- کلونازپام
- کلردیازپوکساید
- آلپرازولام
- لورازپام
- میدازولام
.
با تشکر از گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو
ناشر: سایت بیمار سلامت
