درمان رفلاکس معده شامل به سه دسته( درمان با روش های تغذیه ای و تغیر سبک زندگی، درمان دارویی و در موارد نادر جراحی) میشود. مهمترین درمان رفلاکس تغییر سبک زندگی شامل ترک سیگار، مشروبات الکلی و کاهش مصرف غذا های چرب است. و مهمترین درمان دارویی رفلاکس استفاده از آنتی اسید ها میباشد. استفاده از روش های جراهی برای درمان رفلاکس معده بسیار نادر است و در مواردی که دریچه کاردیا بسیار شل باشد استفاده میشود.( دریچه کاردیا دریچه ای است که مانع بازگشت محتویات معده به داخل مری میشود. شل شدن این دریچه مهمترین علت رفلاکس است)
در این مطلب قصد معرفی اختصاصی تمامی روش های درمانی برای رفلاکس معده را داریم( در صورت تمایل در مورد رفلاکس معده چیست روی آن کلیک کنید)
تغذیه و سبک زندگی
اولین خط درمانی برای این بیماری تغییر سبک زندگی و رعایت نکات تغذیه ای است. داشتن یک رژیم غذایی سالم و ترک برخی از عادات مانند نوشیدن آب با غذا و نیز استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی مهترین روش برای درمان رفلاکس معده است. مهمترین برنامه غذای در رفلاکس شامل موارد زیر است:
- خوردن وعده های غذایی سبک تر و در دفعات بیشتر
این موضوع باعث جلوگیری از پر شدن معده و کاهش احتمال رفلاکس معده میشود. - غذا های کم چرب
غذا های پرچرب زمان تخلیه معده را افزایش میدهد و هضم معده ایی غذا را افزایش میدهد. مصرف غذا های پرچرب دفعات رفلاکس( بازگشت محتویات معده به مری را افزایش میدهد) - عدم مصرف آب با غذا:
به تاخیر انداختن مصرف آب تا یک ساعت بعد از وعده های غذایی یکی از روش های درمان رفلاکس معده است. - خود داری از مصرف غذا و نوشیدنی های ترش:
مصرف آب مرکبات و یا ترشی با غذا میتواند زمان تخلیه معده را افزایش میدهد و شدت و دفعات رفلاکس را افزایش میدهد. - خود داری از نوشیدنی های بسیار سرد و یا داغ:
این کار میتواند باعث تحریک دریچه کاردیا شود و بازگشت محتویات معده را افزایش دهد.
نکات بالا مهمترین نکات مرتبط با تغذیه برای درمان رفلاکس معده است. در ادامه به برسی به نکات مرتبط با سبک زندگی مرتبط با درمان بیماری رفلاکس میپردازیم.
- ترک سیگار و مشروبات الکلی
- عدم خوابیدن بلا فاصله بعد از میل غذا
- کاهش مصرف نوشیدنی های گاز دار
- کاهش وزن: وزن بالا یکی از عوامل ابتلا به ریفلاکس معده است.
- خود داری از پر خوری
- عدم انجام ورزش بعد از مصرف غذا
نکاتی که در این قسمت گفتیم مهمترین نکات مرتبط با درمانی رفلاکس معده با تغذیه و سبک زندگی بودند در ادامه به درمان های دارو یی میپردازیم.
دارو های رفلاکس معده
استفاده از دارو ها زمانی ضرورت میابند که نکات غذایی و ترک برخی عادت نتواند سبب درمان این بیماری شوند. مهمترین دسته دارویی که برای درمان رفلاکس معده استفاده میشوند آنتی اسید ها هستند. در ادامه به برسی مورد به مورد تمامی دارو های رفلاکس معده میپردازیم.
آنتی اسید:
آلومینیوم هیدروکساید، آلومینیوم ام جی ،منیزیم هیدروکساید از مهمترین دارو های انتی اسید هستند. این دارو ها باعث خنثی سازی اسید معده میشوند. مصرف این دارو ها فقط عوارض ناشی از بازگشت محتویات معده را کاهش میدهند و نقشی در درمان رفلاکس معده ندارند.
عوارض شایع آنتی اسید ها شامل: اسهال، استفراغ و در برخی موارد یبوست است. این دارو ها میتواند سبب کاهش جذب آهن شوند و مصرف دراز مدت از این دارو ها میتواند فرد را مستعد کم خونی فقر آهن کند. آنتی اسید ها را میتوان بدون نسخه تهیه کرد.
دارو هایی که سبب کاهش تولید اسید میشوند
در این گروه دو دسته دارو وجود دارد. یکی دارو های هم خانواده رانیتیدین( انتاگونیستH2) و دارو های هم خانواده پنتوپرازول( مهار کنده پروتون) قرار دارند. در ادامه به برسی این داروها میپردازیم:
- رانیتیدین:
این دارو تا سال 2020 یکی از دارو های مهم در پزشکی محسوب میشود. اما در سال 2020 مصرف آن ممنوع شد. - فاموتیدین:
این دارو باعث کاهش تولید اسید در معده میشود و در درمان رفلاکس معده و خم معده و دوازدهه از ان استفاده میشود. شروع اثر آن حدود 45 دقیقه پس از مصرف آن شروع میشود. عوارض آن شامل، سرگیجه، خشکی دهان و اسهال است. - سایمتیدین: این دارو با فاموتیدین هم خانواده است و عوارض و اثرات مشابه با فاموتیدین را دارد.
- پنتوپرازول:
یکی از دارو های پر کاربرد در علوم پزشکی است این دارو در بسیار از موارد جای رانیتدین را گرفته است. پنتوپرازول باعث مهار تولید اسید معده میشود. به صورت آمپول و کپسول خوراکی وجود دارد. کپسول خوراکی آن بدون نسخه قابل تهیه است. عوارض این دارو شامل سردرد، تهوع ، استفراغ و … است. - لانزوپرازول و ازوپرازول:
این دارو ها نیز عوارض و اثراتی مشابه پنتوپرازول دارند.
در صورت تمایل برای مطالعه اختصاصی در مورد هر کدام از دارو های فوق روی آن کلیک کنید.
دارو های منقبض کننده دریچه کاردیا
یکی از دارو های مفید در درمان رفلاکس معده استفاده از دارو هایی است که سبب انقباض دریچه کاردیا میشوند. مهمترین دارو های این دسته شامل متوکلوپرامید ، سیزاپراید و بتانکول هستند.
- متوکلوپرامید :
یکی از دارو های مورد استفاده در درمان تهوع است. این دارو میتواند سبب انقباض دریچه کاردیا شود و از بازگشت محتویات معده به مری خودداری کند. از عوارض شایع این دارو میتوان به سردرد، سرگیجه، انقباض غیر ارادی عضلات اشاره کرد. این دارو را میتوان بدون نسخه تهیه کرد ولی بهتر است با پزشک خود یا پزشک دارو خانه مشورت کنید. - سیزاپراید:
این دارو نیز همانند متوکلوپرامید در درمان رفلاکس معده ، تهوع و استفراغ موثر است. از عوارض این دارو میتوان به خشکی دهان، سردرد، سرگیجه، سوء هاضمه و … اشاره کرد. - بتانکول:
این دارو یکی از دارو های مورد استفاده در درمان بیماری گلوکوم است. اما به علت تاثیر آن بر روی انقباض دریچه کادیا به عنوان یکی از درمانهای موثر بیماری رفلاکس معده نیز استفاده میشود. یکی از مهمترین عوارض این دارو افزایش اسید معده است لذا باید با آنتی اسید ها برای درمان رفلاکس معده مصرف شوند.
اگر استفاده از دارو های گفته شده موثر واقع نشوند از روش جراحی برای درمان این بیماری استفاده میشود.
جراحی برای درمان رفلاکس معده
استفاده از روش جراحی در ریفلاکس معده چندان شایع نیست زیرا این بیماری کاملا با رعایت نکات غذایی، دارویی و سبک زندگی برطرف میشود. اما در صورت افاقه نکردن میتوان از روش جراحی استفاده کرد. پرکابرد ترین روش جراحی برا درمان رفلاکس معده استفاده از روش اندولومینال گاستروپلیکاسیون است. در این رو که بدون احتیاج به بیهوشی عمومی انجام میشود، به وسیله آندوسکوپی قسمتی فندوس معده( قسمت فوقانی معده) به دور دریچه کاردیاک بخیه میشود. این روش درمانی برای افرادی که دریچه کاردیا ( دریچه معده_ مری) آن ها بسیار ضعیف شده و به هیچ درمانی پاسخ نمیدهد انجام میشود.
ناشر : بیمار سلامت
با تشکر از گرون مطالعاتی هیرو
