فلوکونازول

فلوکونازول یکی معروف ترین دارو های ضد قارچ از دسته آزول ها میباشد که تنها به صورت شربت، قرص و کپسول تولید میشود. این دارو برای درمان انواع عفونت ها و آلودگی های قارچی از جمله منژیت قارچی، قارچ های پوستی، عفونت های واژن و مثانه با منشاء قارچ مورد استفاده است. مهمترین مزیت قرص و کپسول فلوکونازول عوارض کمتر و قیمت پایین تر نسبت به سایر هم خانواده های است. شایع ترین عوارض این دارو سردرد، سوزش معده، حالت تهوع و بی حالی است .فلوکونازول به صورت قرص و کپسول های 50 ، 100 ، 150 و 200 تولید میگردد و تنها یکبار در روز تجویز و مصرف میشود.( نمونه های خارجی این دارو به صورت شربت نیز قابل تهیه هستند.)
در ادامه و در سایت بیمارسلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، عوارض جانبی و نحوه و مقدار مصرف قرص و کپسول فلوکونازول میپردازیم:

فلوکونازول برای چیست / موارد مصرف

فلوکونازول یکی از مهمترین و معروف ترین داروهای ضد قارچ است که به صورت خوراکی مصرف میشود. این دارو برای انواع مختلفی از عفونت های قارچی( بیشتر از نوع کاندیدیاز و کریپتوکوزیس) مورد استفاده قرار میگیرد. به طور کلی از فلوکونازول در عفونت های قارچی زیر استفاده میشود:

• • عفونت واژن( با علائمی مانند سوزش، التهاب و بر افروختگی واژن همراه است)
  • مننژیت ( نوعی عفونت مغزی)
  • پریتونیت( عفونت حفره شکم)
  • عفونت های ادراری
  • برفک دهان
  • قارچ های پوستی
  • پیش گیری و درمان عفونت های ناشی از پیوند عضو
  • درمان عفونت های مقاوم در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند( مانند افراد مبتلا به HIV)
  • عفونت های گوارشی با منشاء قارچ ها

فلوکونازول میتواند به تنهایی یا همراه با سایر داروهای ضد قارچ موضعی( پماد) برای درمان عفونت های واژن و قارچ های پوستی مورد استفاده قرار گیرد.

موارد منع مصرف

در بیمارانی با مشکلات قلبی، مشکلات کلیوی و کبدی و حساسیت های غذایی و دارویی، باید با احتیاط مصرف شود. در دوران بارداری و شیردهی فلوکونازول منع مصرف نسبی دارد. لذا باید حتما با مشورت پزشک و ترجیحا متخصص زنان مصرف شود.( رده C بارداری)

تداخلات دارویی

مهمترین تداخلات دارویی که فلوکونازول میتواند ایجاد کند با داروهای زیر است که میتواند منجر به افزایش غلظت و اثر آنها و افزایش خطر مسمومیت با آنها شود:

• • وارفارین( ضد لخته)
  • سیکلوسپورین( دارویی برای سرکوب سیستم ایمنی است)
  • فنی توئین ، کاربامازپین دیازپام و توپیرامات( ضد تشنج و صرع)
  • کلرپرومازین( داروی ضد اسکیزوفرنی)
  • کلرامفنیکل( نوعی آنتی بیوتیک)
  • ریفامپین
  • تئوفیلین

همچنین دارو هایی مانند سایمتدین و کلستیرامین میتوانند باعث کاهش جذب و اثر فلوکونازول شوند و از اثر آن میکاهد. همچنین فلوکونازول میتواند باعث کاهش اثر داروهای ضد بارداری شود. لذا در طی درمان توام آنها باید از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده شود.

نحوه و مقدار مصرف قرص و کپسول فلوکونازول 50، 100، 150 و 200

فلوکونازول تنها به صورت خوراکی مصرف میشود و مقدار مصرف آن بستگی به نوع بیماری و شدت آن دارد. در قسمت زیر مقدار صحیح فلوکونازول و نحوه مصرف آن را برای هر بیماری مشاهده میکنید:

• • برای عفونت های واژن و مری : ابتدا یک قرص یا کپسول فلوکونازول 200 به فرد داده میشود و برای دفعات بعدی از فلوکونازول 100 استفاده میشود. طول درمان این بیماری بستگی به پاسخ فرد به دارو و شدت آلودگی قارچی دارد. اما معمولا بیشتر از دو هفته طول میکشد.
  • برای مننژیت : معمولا از فلوکونازول 200 دو عدد در روز اول و سپس ادامه درمان با قرص 200 میلی گرم یک بار در روز استفاده میشود. پس از منفی شدن جواب تست ممکن است دوز دارو را کاهش دهند و از فلوکونازول 150 یا 100 برای 70 روز دیگر استفاده شود. طول درمان این نوع منژیت با توجه به منشا آن ( کاندیدیاز یا کریپتوکوزیس) ممکن است از سه ماه نیز بیشتر شود.
  • عفونت ادراری: برای درمان عفونت ادراری از دوز های کمتر استفاده میشود. معمولا قرص و کپسول فلوکونازول 50 یا 100 نیز کافی است. طول درمان این بیماری نیز بسته به مزمن و یا حاد بودن آن متفاوت است.
  • عفونت پریتونیت( حفره شکم): در این بیماری نیز از کپسول و قرص های 100 تا 200 میلی گرم استفاده میشود ولی طول درمان ممکن است طولانی باشد.
  • برای درمان قارچ های پوستی : معمولا از قرص یا کپسول های 100 میلی گرمی استفاده میشود. و طول درمان ممکن است از 1 تا 2 هفته یا بیشتر متغیر باشد. در قارچ های پوستی معمولا علاوه بر فلوکونازول از پماد های موضعی نیز استفاده میشود
  • برفک دهان: در برفک دهان بسته به بیماری های زمینه ای( مثلا ضعف سیستم اینمی) دوز درمانی ممکن است از 50 تا 200 ملی گرم فلوکونازول متغیر باشد.

نکته: در درمان عفونت های قارچی در کودکان معمولا یا از قرص های فلوکونازول 50 یا از شربت این دارو استفاده میشود.( شربت فلوکونازول یکی از نمونه های خارجی این دارو است و هر 5 سی سی یا یک قاشق آن 50 میلی گرم داروی موثر وجود دارد.) مقدار صحیح مصرف فلوکونازول در کودکان معمولا بر اساس وزن آنها. (2 الی 8mgr/kg) و توسط پزشک و ترجیحا متخصص کودکان تنظیم میشود. برای پیش گیری و درمان عفونت های قارچی در افرادی که پیوند عضو انجام داده اند یا سیستم ایمنی آنها به هر علت دیگری ضعیف شده است معمولا از دوز های بالا ( 400 یا بیشتر) استفاده میشود.

عوارض جانبی فلوکونازول

این دارو در مقایسه با سایر دارو های هم خانواده اش( دسته آزول ها) عوارض جانبی کمتری دارد. این موضوع درمان های بلند مدت را امکان پذیر میکند. شایع ترین عوارض جانبی فلوکونازول شامل سردرد، اسهال و استفراغ ،تهوع، سوزش سر دل و واکنش های پوستی( بثورات جلدی) است. اما ممکن است عوارض دیگری از جمله سندرم استیون جانسون و مسمومیت کبدی و یرقان را نیز به همراه داشته باشد که شایع نیستند.

هشدار: در صورت مشاهده علائمی مانند زردی پوست و چشم ها، تاول های پوستی و درد های شدید در قسمت فوقانی سمت راست شکم ( محل کبد) ، مصرف دارو را قطع کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.

وضعیت مصرف فلوکونازول در بارداری و شیردهی

فلوکونازول در رده C بارداری قرار دارد. یعنی میتواند موجب آسیب به جنین شود. اما در صورت صلاح دید پزشک و با مشورت متخصص زنان، شاید بتوان برای دوره های کوتاهی از این دارو استفاده کرد.( منع مصرف نسبی). از آنجا که فلوکونازول در شیر مادر ترشح میشود لذا مصرف آن در دوران شیردهی توصیه نمیشود.

توصیه های درمانی

• • از آنجا که فلوکونازول بدون تغییر در ادرار دفع میشود، جهت جلوگیری از رسوب آن در کلیه ها لازم است آب فراوان مصرف شود
  • در صورت سابقه حساسیت های دارو و غذایی حاد قبل از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید
  • طول درمان با دارو های ضد قارچ معمولا طولانی است ولی از قطع مصرف دارو تا کامل شدن روند درمانی خود داری کندید.( قطع مصرف این داروها قبل از تکمیل شدن روند درمانی میتواند موجب ایجاد عفونت های مقاوم شود.)
  • طی درمان با فلوکونازول از روش هایی غیر از داروهای ضد بارداری برای پیشگیری از بارداری های ناخواسته استفاده کنید.

سایر دارو های مشابه

• • کلوتریمازول
  • کتوکونازول
  • ایتراکونازول
  • پوساکونازول 

پایان مقاله
ناشر: سایت بیمار سلامت
با تشکر از همکاری گروه تحقیقاتی و مطالعاتی هیرو