علائم کم خونی

کم خونی یکی از شایع ترین مشکلات خونی است. این بیماری به علت های مختلفی ایجاد میشود و بر حسب نوع علت ایجاد کننده این بیماری علائم کم خونی ( آنمی) میتواند متفاوت باشد. در آنمی مزمن که به تدریج ایجاد شده باشد معمولا علائم مخفی هستند و تنها علامت آنها میتواند افزایش ضربان قلب و یا خستگی باشد. در آنمی های ناشی از خونریزی های مخفی و یا آشکار معمولا علائم این بیماری با شدت بیشتری خود را نشان میدهند. همچنین شدت آنمی ، جنسیت و جثه فرد نیز میتواند در شدت علائم موثر باشند. در ادامه و در سایت بیمار سلامت بطور اختصاصی به برسی تمامی علائم کم خونی میپردازیم:

علائم کم خونی ناشی کمبود آهن

کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است. این مشکل در بانوان بیشتر مشاهده میشود. این نوع آنمی به تدریج ایجاد میشود و به این علت فرد متوجه وقوع آن نمیشود. اگر کمبود آهن خفیف باشد ، ممکن است فقط باعث افزایش ضربان قلب و خستگی زود هنگام در زمان فعالیت شود. علائم کم خونی فقر آهن در موارد متوسط تا شدید شامل موارد زیر است:

• خواب آلودگی
• رنگ پریدگی
• برهم خورد نظم قاعدگی در زنان
• تاخیر در رشد( در کودکان)
• سردی اندام ها
• شکنندگی ناخن
• تاخیر در بهبود زخم ها
• سرگیجه
• آریتمی قلبی( بر هم خورد ریتم قلبی) این حالت در موارد حاد ایجاد میشود.
• فراموشی و ضعف در حافظه
• کاهش قدرت یادگیری( در کم خونی متوسط نیز مشاهده میشود.)
• تنگی نفس با انجام فعالیت( در موارد حاد مشاهده میشود)
• زخم گوشه لب( شیلیت زاویه ای)_ این حالت در کودکان بیشتر مشاهده میشود.
• ریزش مو
• نازک و شکننده شدن مو ها
• عدم تحمل سرما( در موارد خفیف تا شدید وجود دارد.)

موارد بالا در کمبود آهن شدید تا متوسط مشاهده میشود. علائم کم خونی ناشی از فقر آهن در موارد خفیف فقط در زمان فعالیت خود را نشان میدهد و شامل خستگی زود هنگام است. در حالت استراحت در کمبود خفیف آهن ممکن است ضربان قلب اندکی بالا تر از حد میانگین باشد.( معمولا بین 80 تا 100)_ ضربان قلب تا 100 ضربه در دقیقه طبیعی تلقی میشود ولی بیشتر مردم ضربانی بین 60 تا 80 دارند. در خونریزی های مزمن که با شدت خفیف در حال ادامه باشد نیز شاهد علائم شبیه علائم کم خونی فقر آهن هستیم.

علائم آنمی ناشی از خونریزی

در موارد خفیف ولی مزمن میتواند علائمی شبیه علائم کم بود آهن متوسط تا شدید داشته باشد. زیرا با خونریزی آهنی که در گلبول های قرمز وجود دارد نیز همراه آن ها از بدن خارج میشود. در کل بدن یک فرد بزرگسال حدود 4 گرم آهن وجود دارد و اتلاف خون میتواند موجب کاهش و هدر رفتن این آهن میشود. در مواردی که خونریزی متوسط و مخفی وجود داشته باشد علائم کم خونی شامل موارد زیر است:

• افت فشار خون
• بی حالی شدید
• لرزش اندام ها
• عدم تحمل سرما
• افزایش شدید تا متوسط ضربان قلب
• سردی اندام ها
• کاهش سطح هوشیاری
• تنگی نفس
• احساس سبکی در سر
• کاهش میزان ادرار( کاهش تولید ادرای در خونریز های فعال و شدید مشاهده میشود و میتواند هشدار دهنده شوک باشد.)
• خشکی دهان

موارد بالا علائم کم خونی ناشی از خونریزی های متوسط تا شدید است و در موارد خفیف علائم شبه علائم کم بود آهن میباشد. در بسیاری از موارد فرد از وجود خونریزی مخفی خود آگاهی پیدا نمیکند یا به آن توجهی ندارد تا زمانی که علائم بالا در فرد ظاهر شود. در چنین شرایطی ممکن است برای درمان بیمار از تزریق خون استفاده شود. آشنایی با علائم کم خونی ناشی از خونریزی در افرادی که مشکلاتی نظیر، زخم معده، زخم دوازدهه، آنوریسم مری، سیروز کبدی و … دارند بسیار مهم است.

علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

مهمترین ویتامین هایی که میتوانند موجب آنمی شود شامل ویتامین b12 ، ویتامین B6 و فولیک اسید است. کمبود هر کدام از این ویتامین ها میتواند علائم خود را داشته باشد. در ادامه به برسی علائم کم خونی ناشی از این ویتامین ها میپردازیم.

علائم کمبود B12

کمبود این ویتامین بیشتر در سنین 40 تا 70 سال و در اثر اختلال در جذب ویتامین b12 ایجاد میشود. و میتواند موجب آنمی پرنیشیوز شود که به طور کلی میتواند علائم زیر را داشته باشد:

• زبان صاف و ملتهب
• رنگ پریدگی مخاط دهان
• اسهال
• سرگیجه
• بر هم خوردن تعادل
• تلو تلو خورد هنگام راه رفتن
• عفونت های مکرر( به علت کاهش گلبول های سفید)
• افزایش خطر خونریزی( به علت کاهش تعداد پلاکت ها)
• عدم احساس ویبره(لرزش)
• پان سیتوپنی( کاهش گلبول سفید، گلبول قرمز و پلاکت ها)

ویتامین b12 تنها در منابع غذایی حیوانی و مخصوصا گوشت یافت میشود. این ویتامین میتواند برای مدت 3 تا 10 سال در کبد ذخیره بماند. افرادی که از گیاه خوار مطلق هستند و علاوه بر گوشت از لبنیات و تخم مرغ هم استفاده نمیکنند ، ممکن است پس از چند سال علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 و کمبود آهن را تجربه کنند.

علائم کم خونی ناشی از کمبود فولیک اسد

فولیک اسید که با نام های فولات و ویتامین B9 نیز شناخته میشود یکی از ویتامین های مهم در خونسازی است. کمبود این ویتامین نیز میتواند مانند کمبود ویتامین b12 موجب آنمی پرنیشیوز شود. علائم کم خونی ناشی از کمبود فولیک اسید نیز شبه کمبود ویتامین B12 باشد.
فولیک اسید در دوران جنینی در تکامل سیستم عصبی نقش مهمی دارد و کمبود این ویتامین در دوران بارداری میتواند موجب برخی ناهنجاری ها در جنین شود. در دوران باردار ممکن است از مکمل های فولیک اسید استفاده شود.( مصرف قرص ها و مکمل های حاوی فولیک اسید ممکن است حتی قبل از شروع بارداری شروع شود.)

علائم تالاسمی

تالاسمی دو نوع دارد.( مینور و ماژور ). تالاسمی ماژور بسیار واضح است و با علائمی مانند عقب ماندگی های ذهنی و جسمی، پهن شدن استخوان های صورت، باز ماندن دهان و … همراه است. تالاسمی مینور میتواند علائم مشابه علائم کم خونی خفیف را داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به تالاسمی مینور از وجود این مشکل اطلاعی ندارد. به طور کلی تالاسمی مینور دارای علائم زیر است:

• خستگی نسبتا زود رس هنگام انجام فعالیت های سنگین
• تنگی نفس در ارتفاعات
• احساس بی حالی در صورت قرار گرفتن در ارتفاعات بالا( مثلا بلای یک کوه)
• عدم تحمل فعالیت های هوازی

علائم تالاسمی مینور میتواند از علائم کم خونی خفیف نیز کم تر باشد. در بسیار از موارد فرد هیچ فرقی را احساس نمیکند و علائم کم خونی تنها در اثر فعالیت های هوازی و قرار گرفتن در ارتفاعات زیاد آشکار میشود.

حرف آخر:
آنمی یا همان کم خونی شایع ترین مشکل خونی جهان است. در بسیاری از موارد آنمی را یک بیماری نمیدانند و آنرا نشانه یی برای سایر بیماری ها تلقی میکنند.( مثلا کمبود آهن، کمبود ویتامین های مختلف، تالاسمی و …). از این رو آشنایی با علائم کم خونی میتواند ما را در شناسایی بسیاری از مشکلات راهنمایی کند.

پایان ____________________ END ________________________ پایان

ناشر: سایت بیمار سلامت

گردآوری شده توسط گروه مطالعاتی هیرو