هیدروکلروتیازید یکی از اصلی ترین داروهای مدر است که به تنهایی و یا در ترکیب با سایر داروها تجویز و مصرف میشود. بیشترین استفاده از این دارو برای کنترل فشار خون های بالا و مقاوم به سایر درمان ها است. هیدروکلروتیازید در ترکیب با سایر داروهای هم خانواده اش برای درمان ورم اندام ها ناشی از نارسایی احتقانی قلب و آسیت( آب آوردن شکم) استفاده میشود. مهمترین عوارض این دارو شامل خستگی، خشکی دهان، سرگیجه، گرفتگی عضلانی، تپش قلب میباشد. هیدروکلروتیازید تنها به صورت قرص و در دوز های 50 ، 25 و 12.5 میلی گرم تولید میشود. و ممکن است یک تا سه بار در روز تجویز شود.( بهترین زمان آن پس از مصرف غذا است).
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، نحوه و مقدار مصرف و عوارض جانبی هیدروکلروتیازید میپردازیم.
قرص هیدروکلرتیازید برای چیست
قرص هیدروکلروتیازید به تنهای یا در ترکیب با سایر داروها از جمله لوزارتان برای کنترل فشار خون های بالا و یا مقاوم به درمان استفاده میشود. استفاده هیدروکلرتیازید برای درمان فشار خون در افرادی که سوابقی از نارسایی و سکته قلب دارند، گزینه مناسبی میباشد. از طرفی این دارو میتواند از افزایش پتاسیم خون نیز که یکی از عوارض برخی از داروهای ضد فشار خون (ACE) است، جلوگیری کند.
هیدروکلروتیازید برای درمان آسیت و ادم اندام ها ناشی از نارسایی قلبی( ورم دست ها و پاها) به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروها از جمله تریامترن مورد استفاده قرار میگیرد. گاهی از هیدروکلروتیازید در بیماران مبتلا به سنگ کلیه نیز استفاده میشود.( در صورت وجود سنگ های بزرگ که از خروج ادرار از کلیه جلوگیری کند منع مصرف دارد.)
موارد منع مصرف
مهمترین و رایج ترین موارد منع مصرف قرص هیدروکلروتیازید در بارداری و شیردهی است. همچنین این دارو میتواند باعث بدتر شدن علائم لوپوس یا فعال شدن مجدد لوپوس خاموش شود لذا در این افراد نیز منع مصرف کامل دارد. این دارو در اختلالات کلیوی که میزان دفع ادرار کمتر از 50 سی سی در ساعت باشد منع مصرف کامل دارد.
هیدروکلروتیازید در افراد مبتلا به دیابت، آلرژی ، سیروز کبدی و اختلال در تصفیه کلیوی و نیز در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود.
نحوه و مقدار مصرف هیدروکلروتیازید
نحوه و مقدار مصرف هیدروکلروتیازید بستگی به نوع بیماری و شدت علائم دارد. ولی به طور کلی این دارو میتواند یک تا سه بار در روز تجویز شود. اما رایج ترین الگوی مصرف آن دوبار در روز( بعد از صبحانه و پس از شام). مقدار هیدروکلروتیازید در بزرگسالان از قرار زیر است:
- برای کنترل فشار خون و نارسایی قلبی: برای کنترل فشار خون بسته به شدت آن ممکن است دوز دارو متغیر باشد. ولی معمولا از قرص هیدروکلروتیازید 12.5 یا 25 دو بار در روز استفاده میشود.( حد اکثر مقدار مجاز مصرف این دارو در فشار خون و نارسایی قلبی 100ملی گرم در روز است یعنی دو عدد قرص هیدروکلروتیازید 50)- برای درمان فشار خون های مقاوم از ترکیب هیدروکلروتیازید با والسارتان و لوزارتان استفاده میشود. این کار میتواند علاوه بر کنترل بهتر فشار خون از احتباس پتاسیم نیز جلوگیری کند.
- برای بهبود و درمان آسیت( آب آوردن شکم) و ورم اندام ها ( دست و پا) ناشی از نارسایی قلبی:
برای درمان ورم اندام ها و کنترل و درمان آسیت از قرص ها هیدروکلروتیازید 50 ( در بخی موارد قرص 25) به مقدار دو تا 3 بار در روز استفاده میشود.( حد اکثر 200 میلی گرم در روز). برای درمان آسیت معمولا مصرف دارو قطع میشود مگر آنکه محدود کردن سدیم رژیم غذایی نتواند کارساز باشد و مصرف دارو لازم باشد.( برای آسیت بیشتر از ترکیب داروی فروزماید و اسپیرونولاکتون استفاده میشود.)
- برای بهبود و درمان آسیت( آب آوردن شکم) و ورم اندام ها ( دست و پا) ناشی از نارسایی قلبی:
دوز صحیح هیدروکلروتیازید در کودکان بر اساس وزن آنها و توسط پزشک تنظیم میشود.( ترجیحا متخصص کودکان) اما به طور کلی 1 ملی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن دو بار در روز است.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی هیدروکلروتیازید معمولا به صورت افزایش و کاهش اثر دارو های دیگر ظاهر میشود و معمولا تداخلات خیلی خطرناکی ندارد. به طور کلی هیدروکلرتیازید میتواند خطر مسمومیت با دیگوکسین را افزایش دهد مهمترین تداخل دارویی آن با دیگوکسین است. هیدروکلروتیازید همچنین میتواند اثر داروهای کاهنده قند خون و انسولین را کم کند لذا در بیماران دیابتی باید با احتیاط مصرف شود. کوتون ها ( مانند دگزامتازون، بتامتازون،پردنیزولون و…) باعث تشدید هیپوکالمی و افزایش قند خون ناشی از مصرف هیدروکلروتیازید میشود.
عوارض جانبی هیدروکلروتیازید
خطرناک ترین عوارض جانبی هیدروکلروتیازید افزایش زیاد قند خون در افراد دیابتی، هیپوکالمی ( افت پتاسیم خون) و فعال شدن لوپوس در افراد مبتلا به لوپوس است. اما به طورکلی میتواند عوارض زیر را نیز به همراه داشته باشد:
- سر گیجه و افت فشار خون
- تکرر ادرار و پرنوشی
- خشکی دهان و کم آبی بدن( دهیراسیون)
- بی حالی و خستگی
- تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
- اسهال و بی اشتهایی
- کهیر و خارش پوست
- حساسیت پوست به نور( معمولا پس از دو هفته ایجاد میشود)
- تاری دید
- افزایش اوره، کلسترول و چربی خون
موارد بالا مهمترین عوارض جانبی هیدروکلروتیازید هستند اما غالبا در همه افراد دیده نمیشود و شایع ترین عارضه آن خشکی دهان، تکرر ادرار، سرگیجه و بی حالی است.
وضعیت مصرف هیدروکلروتیازید در بارداری و شیردهی
هیدروکلروتیازید از جفت عبور میکند و میتواند برای جنین خطرناک باشد لذا در دوران بارداری نباید مصرف شود.( مگر در شرایط خواص و زیر با مشورت پزشک زنان). هیدروکلرتیازید توانایی ترشح شدن در شیر مادر را نیز دارد لذا در دوران شیردهی نیز بهتر است مصرف نشود.
هشدار ها و توصیه های درمانی
- در صورتی که لازم است از قرص هیدروکلروتیازید در افراد دیابتی استفاده شود، بهتر است قند خون مرتبا چک شود.( ترجیحا حداقل روزی یک بار)
- برای جلوگیری از افت فشار خون وضعیتی، از انجام حرکات ناگهانی خودداری کنید.
- از انجام فعالیت های بدنی شدید در محیط های گرم پرهیز کنید.
- در صورتی که تنها داروی درمانی شما هیدروکلروتیازید است، از غذاهای حاوی پتاسیم بالا نظیر: شیر، گوشت، موز، زردآلو، میز و کشمش استفاده کنید.
- افرادی که برای مدت طولانی از هیدروکلروتیازید استفاده میکنند بهتر است موقع بیرون رفتن از کرم های ضد آفتاب استفاده کنند.(مصرف طولانی مدت هیدروکلرتیازید باعث حساس شدن پوست به نور خورشید میشود)
- طی درمان های بلند مدت با هیدروکلرتیازید لازم است آزمایشات دوره ای برای اندازه گیری سطح اوره، کراتین، کلسترول، تری گلیسیرید، و پتاسیم انجام شود.
- در صورت مشاهده علائم هیپوکالمی ( افت پتاسیم) مصرف دارو را موقتا قطع کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
.
.
داروهای مشابه
پایان مقاله
ناشر: سایت بیمار سلامت
با تشکر از همکاری گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو
