سردرد یکی از شایع ترین بیماری ها و مشکلات مربوط به جمعیت انسانی است و همه انسان ها در طول زندگی خود بار ها و بار ها آنرا تجربه میکنند. این بیماری میتواند به علت استرس، فشار کاری، سینوزیت، عوارض بسیاری از دارو ها، میگرن، بی خوابی و .. باشد. در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی علت ، انواع و درمان سردرد بر اساس نوع و شدت آن میپردازیم.
علت انواع سردرد
اگرچه انواع سردرد میتواند برحسب نوع سردرد ، علت های فراوانی داشته باشد اما بسیاری از علت های این آن ناشی از بیماری خاصی نیست. به طور کلی 75 درصد افراد در طول سال سردرد را تجربه میکنند. دانشمندان بیشتر از 150 علت را برای انواع مختلف سر درد شناسایی کرده اند که در قسمت زیر مورد از مهمترین آنها را ذکر میکنیم:
- فشار خون
- دیابت
- بالا بودن سطح تری گلیسرید( چربی خون)
- تنش و استرس
- میگرن
- تومور مغزی
- بی خوابی
- خستگی
- مصرف زیاد کافئین
- سیگار
- کاهش اکسیژن خون
- سینوزیت
- ضربه به سر
- کم آبی بدن
- مصرف زیاد نمک
- مصرف بیش از حد و همه روزه گوشت قرمز
- گرمازدگی
- قرار گرفتن در محیط های شلوغ
- برخی دارو ها از جمله: دارو های ضد بارداری، نیتروکانتین، سیتالپرام، استروءید ها و …مشاغل شیفتی
- و …
عوامل بالا میتواند باعث ابتلا به انواع سردرد شوند که معمولا گذرا بوده و بیشتر یک عارضه و یا علامت به شمار میرو و نه یک بیماری.
انواع بیماری سردرد
به طور کلی اگر سردرد همیشگی باشد و یا به طور متناوب ولی مزمن وجود داشته باشد ، آن را بیماری تلقی میکنیم. بیماری سر درد به طور کلی به سه دسته ( میگرن، سردرد تنشی و خوشه ایی )تقسیم میشوند. که شایع ترین آن ها سر درد هایی تنشی است که به واسطه استرس و یا تنش های روزمره ایجاد میشود.
سردرد شدید یا میگرن
میگرن یکی از انواع سردرد با مشخصه اصلی ضربان دار بودن که در 60 درصد از موارد یک طرفه است. میگرن در زنان شایع تر است. میزان وقوع آن در سنین 20تا 35 سال بیشتر است. با علائمی مانند دوره های سر درد طولانی، شدید و عود کننده همراه است. طول دوره های این سردرد میتواند4تا72 ساعت باشد. و پس از اتمام این دوره معمولا فرد به خواب طولانی فرو میرود. علت میگرن هنوز ناشناخته است.(گمان بر این میرود که اختلالات عروقی علت آن میباشد.)زمینه خانوادگی در بروز این بیماری موثر است. میگرن یک بیماری مزمن است و برای درمان آن از روش های مختلفی استفاده میشود. سردرد های ناشی از میگرن با مسکن های به خوبی برطرف نمیشود لذا بهترین راه درمانی این بیماری استفاده از روش های کنترلی است. بیشتر دارو هایی که برای درمان میگرن استفاده میشود هیچ نقش تسکینی بر روی سر درد ناشی از آن ندارند و بیشتر جنبه کنترلی دارند. میگرن را با دارو های بسیاری از جمله پروپرانول، متورال، نور تریپتیلین و … میتوان کنترل کرد.
علائم میگرن
از مهمترین علائم میگرن شامل سردرد های ضربان دار شدید و طولانی و عود کننده است. بیشتر اوقات یک طرفه است و تنها در یک طرف سر و صورت مشاهده میشود اما گاهی نیز دو طرفه است. در 30 درصد موارد میتواند با سوزش لب ها و اختلالات بینایی(دیدن لکه های بینایی و پرش پلک) ، بی حسی نسبی در صورت و کف دست ها همراه باشد.
در 60 درصد موارد قبل از شروع سردرد ها علائمی مانند اسهال یا یبوست، کاهش یا افزایش اشتها و افزایش ادرار، احساس سرما، افسردگی(به علت کاهش سروتونین) و تحریک پذیری بروز میکند.
درمان سردرد میگرن
درمان های دارویی این بیماری شامل بتابلوکر ها(مهمترین آن پروپرانول و متورال)،آمی تریپتیلین(سطح سروتونین هنگام سردرد ها کاهش میابد و این دارو تاثیر بسزایی در بهبود این سردرد ها دارد.)مصرف ریبوفلاوین(ویتامینB2)نیز بسیار موثر گزارش شده است.
در صورت مبتلا بودن فرد به دیابت و یا آسم به علت ممنوعیت در مصرف بتابلاکر ها(از جمله پروپرانول و یا متورال) میتوان از وراپامیل استفاده کرد.
مسکن ها مانند ناپروکسن،ژلوفن و … در تسکین درد چندان موثر واقع نمیشوند.
دارو های ضد میگرن از جمله سوماتریپتان و ارگتامین ها نیز میتواند در زمان بروز حملات میگرنی مفید باشند.
درمان های غیر دارویی آن شامل
- استراحت در محیط های تاریک(میتوان از چشم بند نیز استفاده کرد)
- عدم استفاده از مواد غذایی حاوی نیترات بالا مانند: سیر، چغندر، کاکائو ،آبلیمو و قهوه.
- در صورت استفاده از دارو های دسته نیترات ها مثل TNGو نیتروکانتین در خصوص تغییر آن با پزشک خود مشورت کنید.(نیترات ها درد های میگرنی را افزایش میدهند.)
سردرد خوشه ای
سردرد خوشه ای حاد ترین انوع سردرد ها میباشد. شیوع آن در مردان 5برابر زنان میباشد. مشخصه بارز آن درد در اطراف حدقه چشم و احتمال احتقان بینی و ریزش اشک است.
سردرد خوشه ای دارای دوره های 15 دقیقه تا 3ساعته میباشند.و میتواند یک روز در میان و یا حتی هشت بار در روز تکرار شود.
نشانه های سردرد خوشه ای
- تعریق
- درد یک طرفه سر که با درد چشم همان سمت همراه باشد
- تورم چشم در همان سمتی که سردرد وجود دارد
- افتادگی پلک ها
درمان سردرد خوشه ای
برای درمان سردرد خوشه ای از دارو های مختلفی از جمله بتابلاکر ها(پروپرانول) ، سوماتریپتان ،ناپروکسن و متی سرجید،دارو های ضد افسردگی،باربیتورات ها و آرام بخش ها و …ااستفاده میشود. این دارو ها باید حتما زیر نظر پزشک مصرف شوند. همچنین تحقیقات نشان میدهد استنشاق اکسیژن 100 درصد برای مدت 15 دقیقه میتواند برای درمان این سردردها موثر باشد.
مصرف الکل،انتی هیستامین و نیترات ها باعث تسریع بروز سر دردهای خوشه ایی میشود. همچنین بهتر است از مواد غذایی شامل نیترات بالا مثل سیر، چغند، آبلیمو و کاکائو و قهوه کمتر استفاده شود.( میتوانند باعث تشدید سردردها شوند.)
سردرد تنشی
از انواع دیگر شایع تر است. در زنان بیشتر دیده میشود. مشخصه اصلی آن درد گردن و پشت علاوه بر سردرد میباشد. در این بیمار درد معطوف به پیشانی است. سردرد تنشی تمایل به مزمن شدن دارند و زمانی که به طول زمان 15 روز در ماه برسد تشخیص آن قطعی میشود.
در برخی از موارد برای درمان سردرد تنشی احتیاجی به دارو درمانی نیست و میتوان آن را با استراحت، ماساژ ، اعمال گرما در قسمت گردم و پشت ، درمان کرد.
عواملی مانند افسردگی ، مشاغل سخت و زندگی در شرایط پر تنش را علتی برای ابتلا به سردردهای تنشی میدانند. بسیار از ما بار ها و بار ها علائم سردرد تنشی را تجربه کرده ایم اما سردردهای تنشی زمانی بیماری تلقی میشوند که به فرم مزمن خود تبدیل شود و فرد حملات سردرد را در بیشتر روز های ماه تجربه کند.
سایر انواع سردرد
سایر انواع سردرد در واقع بیماری هایی هستند که سردرد اولین ویا مهمترین علامت آنها است. مهمترین این بیماری ها شامل ، سینوزیت ، تومور مغزی و فشار خون است که در ادامه به برسی کاملتر آنها میپردازیم.
سینوزیت
سینوزیت به التهاب حاد و یا مزمن سینوس ها میگویند. سینوس حفره های داخل استخوان جمجمه در قسمت پیشانی، اطراف بینی و در گونه هستند که وظیفه آنها رزونانس صدا و گرم و مرطوب کردن هوا قبل از ورود به ریه ها است. عفونت این سینوس ها میتواند باعث سردرد هایی ایجاد میکند که معطوف به پیشانی اطراف بینی و گونه است. علائم سینوزیت معمولا صبح ها بیشتر مشاهده میشود و عصرها بهبود میابد.
تومور مغزی
یکی از علائم و عوارض تومور های مغزی سردرد میباشد. تومور های مغزی علائم بسیار زیادی دارند و بسیاری از آنها چنان شدید هستند که کمترین نگرانی فرد سردرد های او است. این بیمار میتواند با علائمی ماند، کاهش سطح هوشیاری، فراموشی، اختلالات بینایی، شنوایی و حتی حرکتی همراه باشد. سردرد های ناشی از تومورهای مغزی معمولا مرتبط با افزایش فشار داخل مغزی است و ممکن است با علائمی مانند استفراغ، کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب و … همراه باشد.
فشار خون
اولین علامت فشار خون سردرد است. در بسیاری از موارد در فشار های بالا فرد تنها از وجود سنگینی و درد در قسمت پشتی سر شکایت میکند. حدود 5% از جمعیت به بیماری فشار خون مبتلا هستند( حدود 4 میلیون نفر). افرادی که به طور مکرر از سردردهای صبحگاهی شکایت میکنند باید از نظر احتمال ابتلا به فشار خون برسی شوند.
حرف آخر: سردرد شایعترین مشکل پزشکی در جهان است. در اکثر موارد به عنوان بیماری تلقی نمیشود و بسیاری از افراد در مورد آن دارای بش نگرانی بوده و به دنبال درمان های غیر ضروری برای آن هستند .با مطالعه مطالب فوق و در صورت داشتن سردرد های طولانی و شدید میتوانید به پزشک مراجعه کنید.(مصرف خود سرانه مسکن برای رفع سردرد اصلی ترین علت اعتیاد به مسکن ها درمانی در جهان است.)
در صورت داشتن هرگونه سوال درمورد انواع بیماری ها و دارو ها میتوانید از طریق شبکه های مجازی از ما بپرسید:
ناشر سایت بیمار سلامت
گرد آوری شده توسط گروه مطالعاتی هیرو
